Ὁ Ναός τῆς ὁσίας Μελοῦς στήν περιοχή Βουρρίνα τῆς Κῶ

 Η ΟΣΙΑ ΜΕΛΩ ΣΤΗ ΒΟΥΡΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΩ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ / 14ο

ΙΙΙ. α. Σύντομη περιγραφή τοῦ ναοῦ τῆς Ὁσίας

 
Στά νοτιοδυτικά τοῦ χώρου τοῦ Ἀσκληπιείου τῆς Κῶ τρία καί μισό χιλιόμετρα ἀπό τήν πόλη τῆς Κῶ καί περίπου χίλια μέτρα νότια ἀπό τόν ἐπαρχιακό δρόμο πού ἑνώνει τήν πόλη μέ τίς κοινότητες τῆς περιοχῆς Ἀσφενδιοῦ, σέ ὑψόμετρο περίπου 285 μέτρων90, ὑπάρχει παλαιότατο ἐκκλησάκι, τό ὁποῖο τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὁσίας Μελοῦς. Στή λαϊκή γλώσσα τῶν κατοίκων τοῦ νησιοῦ εἶναι γνωστό ὡς «Ἁγιά Μελοῦ».

Κατά τό παρελθόν, λόγῳ τῆς ἀπουσίας περισσοτέρων στοιχείων, σχετικά μέ τό πρόσωπο ἐπ’ ὀνόματι τοῦ ὁποίου τιμᾶται θεωρήθηκε ὅτι τό ὄνομα «Μελώ / Μελού» ἦταν παραφθορά στήν τοπική διάλεκτο τοῦ ὀνόματος τῆς Ἁγίας Μελάνης τῆς Ρωμαίας, ἡ ὁποία ἑορτάζει κατά τήν 31η Δεκεμβρίου. Μέχρι πρίν ἀπό λίγα χρόνια, καθώς δέν διασωζόταν καμία μαρτυρία γιά τό πρόσωπο τῆς Ὁσίας, ἡ εἰκόνα πού εἴχαμε γι’ αὐτή ἦταν συγκεχυμένη καί ἀσαφής, προερχομένη ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό τήν προφορική παράδοση. Ἀπό τό ἔτος 1972/3 μέ τή δημοσίευση, ἀπό τόν σημαντικό Βολλανδιστή (Ιησουιτης) ἁγιολόγο Fr. Halkin σέ σχετικό ἄρθρο τοῦ φύλλου 267r-v στόν χειρόγραφο κώδικα Par. Gr. 1362 μέ στιχηρά πρός τιμήν της, τό πρόσωπό της μᾶς πλησιάζει καί ἡ βιοτή της καθίσταται σαφέστερη γιά ἐμᾶς91. Σημαντική εἶναι ἡ συμβολή τοῦ καθηγ. Ζ. Ν. Τσιρπανλῆ. 

Στήν εὐρύτερη περιοχή τῶν ἰαματικῶν πηγῶν τῆς Βουρρίνας, 150 μέτρα δυτικά ἀπό τήν πηγή Κοκκινόνερο, ὅπως ἔχουμε ἤδη ἀναφέρει, ὑπάρχει τό ἐκκλησάκι τῆς ὁσίας Μελοῦς. Πρόκειται γιά μονόκλιτη βασιλική μικροῦ μεγέθους, ὅπως ἐξάλλου τά περισσότερα ἐξωκκλήσια τῆς πατρίδος μας, τά ὁποῖα κατά τήν κωακή συνήθεια χαρακτηρίζονται ὡς «μοναστήρια».

Στή σημερινή του μορφή ἀποτελεῖται ἀπό δύο συνεχόμενους χώρους: Ὁ πρῶτος, καθώς εἰσερχόμαστε ἀπό τά βόρεια, εἶναι νεώτερος καί ἀποτελεῖ βοηθητικό πρόσκτισμα στόν κυρίως ναό.Ὁ δεύτερος εἶναι ὁ ναός τῆς Ὁσίας. Σέ αὐτόν εἰσερχόμαστε ἀπό χαμηλή θύρα στή βόρεια πλευρά, ἐνῶ τό δάπεδό του εἶναι κατά 30 ἑκατοστά χαμηλότερο ἀπό τό ἐξωτερικό κτίσμα.Τό δάπεδο τοῦ ναοῦ στή σημερινή του μορφή εἶναι σύγχρονο καί προέρχεται ἀπό κάποια ἀπό τίς τελευταῖες ἀνακαινίσεις. Χτυπώντας το διαπιστώνεται εὔκολα ὅτι εἶναι κούφιο, γεγονός πού μᾶς ὁδηγεῖ σέ ὑποθέσεις γιά τό τί μπορεῖ νά βρίσκεται ἀπό κάτω. Τά στιχηρά τοῦ Μητροφάνους κάνουν νύξεις ὅτι στό σημεῖο αὐτό θά μποροῦσε νά ὑπάρχει ἀκόμη καί τάφος μέ τά λείψανα τῆς Ὁσίας. Ἡ ἀρχαιολόγος κ. Σ. Ντιντιούμη, πού ἐργάζεται στήν Κῶ, ἐκτιμᾶ ὅτι ἡ ἐσωτερική διαρρύθμιση θυμίζει περισσότερο ταφικό μνημεῖο παρά ναό93.

-75-