Ο ΟΣΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΩΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ

 

iii) Ὁ ἱεραποστολικός σχεδιασμός, ἡ προτροπή σέ νέους καί νέες γιά τήν ἱεραποστολή καί ἡ ἐπικοινωνία του μέ ἱεραποστόλους καί νεοφώτιστους 

Τό ὅραμα τοῦ Ὁσίου Γέροντα Ἀμφιλοχίου δέν περιλάμβανε μόνο τήν ἱεραποστολική δράση ἐντός τῶν συνόρων. Ἄν καί ὁ ἴδιος ἔζησε σέ μιά ἐποχή πού δέν εἶχε ἀκόμη ξεκινήσει ἡ ἐξωτερική ἱεραποστολή (ὁ Γέροντας πρόλαβε καί εἶδε τούς πρώτους ἱεραποστολικούς καρπούς λίγο πρίν τήν κοίμησή του), μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ γνώριζε ὅτι πλησιάζει ἡ ἀφύπνιση τῆς ἐν Χριστῷ μαρτυρίας στά ἔθνη. Γι’ αὐτό προσπαθοῦσε νά λειτουργήσει προδρομικά καί κατ’ αὐτόν τόν τρόπο συνέβαλε στήν προετοιμασία γιά τήν ἀναβίωση τῆς Ὀρθόδοξης μαρτυρίας ἤ τοῦ «ἁγίου ξεσηκώματος»25, ὅπως τό ὀνόμαζε. Τά «γεγυμνασμένα αἰσθητήριά» (Ἑβρ. 5, 14) του τόν «πληροφοροῦσαν» ὅτι ὑπάρχουν πολλοί ἄνθρωποι στόν κόσμο πού ἀναζητοῦν τόν Θεό καί μόνοι τους δέν μποροῦν νά τόν γνωρίσουν. Ἑπομένως, «ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι» (Λουκ. 10, 2). Αὐτή ἡ ἐργασία εἶναι καί ἡ ἀποστολή τῶν χριστιανῶν, ὡς συνεργῶν τοῦ Θεοῦ∙ δηλαδή νά μαρτυρήσουν τήν ἀγάπη Του στήν οἰκουμένη. Γι’ αὐτό ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος ἔγραφε μέ ποιμαντική ἔγνοια καί ὑπαρξιακή ἀγωνία: «Ἀπό παντοῦ ἀκούονται φωναί καί ζητοῦν βοήθεια. Ἡ Ἀφρική, ἡ Εὐρώπη, ἡ Ἀσία, ἡ Ἀμερική. Ἄς εἶναι εὐλογημένον τό ὄνομα τοῦ Κυρίου πού θά μᾶς ἀξιώση ὅλους αὐτούς πού ἀκούομεν μέ τά αὐτιά τῆς ψυχῆς»26. Οἱ πρῶτες προσπάθειές του γιά τήν ἱεραποστολική ἀφύπνιση ἀπευθύνονταν στούς Ὀρθοδόξους πού ζοῦσαν στό ἐξωτερικό. Σέ ἐπιστολή του πρός τόν μακαριστό Γέροντα ἀρχιμανδρίτη Εὐσέβιο Βίττη, ὁ ὁποῖος διακονοῦσε τότε στή Σουηδία, ἀναφέρεται στή σπουδαιότητα τῆς παρουσίας Ὀρθοδόξων κληρικῶν σέ χῶρες μή Ὀρθόδοξες. «Δέν ἔπαυσα νά σκέπτομαι ὅτι εἶσθε μιά ζωντανή ὁμολογία τῆς Ἐκκλησίας μας στόν ξένο αὐτό τόπο πού ἀγωνίζεσθε μέ αὐταπάρνηση, καί νά παρακαλῶ τόν Κύριό μας νά σᾶς ἐνδυναμώνη»27. Μέ αὐτόν τόν τρόπο, ὄχι μόνο ὑπογραμμίζει τή σπουδαιότητα τῆς Ὀρθόδοξης μαρτυρίας, ἀλλά ἐμψυχώνει τόν τότε νεαρό κληρικό πατέρα Εὐσέβιο Βίττη νά συνεχίσει μέ κάθε κόστος τήν ἀδιάκοπη μαρτυρία του. Οἱ προτροπές του αὐτές δέν ἀναφέρονται στούς κληρικούς, ἀλλά περιλαμβάνουν καί τούς λαϊκούς. Σέ ἐπιστολή του πρός τόν καθηγητή Leo Zanter, τοῦ Ἰνστιτούτου Θεολογίας τοῦ Ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι, ἐκφράζει τή μέγιστη χαρά του γιά τή δημιουργία νέων Ὀρθοδόξων κοινοτήτων στή Γαλλία. Χαρακτηριστικά σημειώνει: «ὅλη αὐτήν ἡ κίνησις ἐν τῇ δύσει διά τήν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν μας εἶναι μηνύματα ἀνοίξεως καί χαραυγῆς μιᾶς καλυτέρας ἡμέρας διά τούς πιστούς χριστιανούς»28. Στή συνέχεια τῆς ἐπιστολῆς προτρέπει τόν παραλήπτη της νά συνεχίσει τή μαρτυρία του μέσα ἀπό τό ἀκαδημαϊκό ἔργο του. Ἐξάλλου, ὅταν ξεκίνησαν οἱ πρῶτες ἱεραποστολικές προσπάθειες κατά τή δεκαετία τοῦ ’60, ὁ Ὅσιος Γέροντας Ἀμφιλόχιος ἦρθε σέ ἐπικοινωνία μέ τούς πρώτους Ἕλληνες Ὀρθόδοξους ἱεραποστόλους∙ φρόντιζε νά ἐνημερώνεται γιά τήν πορεία τοῦ ἔργου τους καί μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τούς συμβούλευε. Ἐπίσης, συνεργαζόταν μέσῳ ἀλληλογραφίας μέ Ἐπισκόπους καί κληρικούς σέ θέματα ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς. Χαρακτηριστικό δεῖγμα μιᾶς τέτοιας ἐπικοινωνίας εἶναι ἡ ἀλληλογραφία του μέ τόν τότε Ἀρχιεπίσκοπο Αὐστραλίας καί Ν. Ζηλανδίας Ἰεζεκιήλ29. Ὅμως, ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος παρότρυνε πολλούς νέους, ἀλλά καί μεγαλύτερους σέ ἡλικία ἀνθρώπους νά διακονήσουν σέ χῶρες καί ἠπείρους μή χριστιανικές. Αὐτοί τίς ἑπόμενες δεκαετίες θά διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου. Εἰδικότερα, ὅταν ὁ πατέρας Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος τόν ἐπισκέφτηκε στήν Πάτμο τό 1959, ὁ Γέροντας τόν συμβούλευσε νά μεταβεῖ ὡς ἱεραπόστολος στήν Οὐγκάντα30. Τόν Ἰούνιο τοῦ 1960, ὁ πατέρας Χρυσόστομος ἔφθασε στήν Καμπάλα τῆς Οὐγκάντα καί ἔγινε ὁ πρῶτος Ἕλληνας ἱεραπόστολος τῆς Ἀφρικῆς. Τά ἑπόμενα χρόνια ἵδρυσε ἱεραποστολικούς σταθμούς στήν Κένυα, τήν Τανζανία καί τό Κογκό31. Ἐπίσης, ὁ πρωτεργάτης τῆς ἀναζωπύρωσης τοῦ ἐνδιαφέροντος γιά τήν Ὀρθόδοξη μαρτυρία στά ἔθνη καί ἕνας σύγχρονος μεγάλος ἱεραπόστολος, ὁ νῦν Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας Ἀναστάσιος, πρίν ξεκινήσει τό ἱεραποστολικό του ἔργο στήν Ἀφρική, εἶχε συναντηθεῖ μέ τόν ἅγιο Ἀμφιλόχιο τά Χριστούγεννα τοῦ 1962 στήν Πάτμο32. Ὁ Ὅσιος Γέροντας βοήθησε τόν τότε διάκονο Ἀναστάσιο Γιαννουλάτο νά προβληματιστεῖ γόνιμα γιά τό θέμα τῆς ἐν Χριστῷ μαρτυρίας στά ἔθνη. Ἐκεῖ ὁ νῦν Ἀρχιεπίσκοπος Ἀναστάσιος ἔλαβε τήν ἀπόφαση νά πραγματοποιήσει τό ἱεραποστολικό του ὅραμα, ξεκινώντας τό ἑπόμενο ἔτος τή διακονία του στήν Ἀνατολική Ἀφρική. Τό ὅραμα αὐτό τό ὑπηρετεῖ ἀδιάκοπα ἐδῶ καί ἑξῆντα χρόνια, μέ τή διακονική προσφορά καί τήν ἐν Χριστῷ μαρτυρία του στήν οἰκουμένη33. Στήν ὁμάδα αὐτή τῶν νέων ἀνθρώπων πού ἐνθαρρύνθηκαν ἀπό τόν Γέροντα Ἀμφιλόχιο ἀνήκει καί ὁ πρώην Μητροπολίτης Καλύμνου καί μετέπειτα Γάνου καί Χώρας Νεκτάριος (Χατζημιχάλης), ὁ ὁποῖος ἐργάστηκε ἱεραποστολικά στό Ζαΐρ. Ἐπίσης, ἡ Γερόντισσα Γαβριηλία (Παπαγιάννη) ἔλαβε τήν εὐλογία γιά τήν ἱεραποστολή ἀπό τόν ἴδιο τόν Γέροντα. Ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος ἀνέφερε χαρακτηριστικά γιά τή συνάντησή του μέ τή Γερόντισσα: «μιά τέτοια ψυχή ἐπιζητοῦσα νά γνωρίσω γιά τήν ἱεραποστολή»34. Ἐξάλλου, ἕνας ἀκόμη σπουδαῖος σύγχρονος ἱεραπόστολος ὑπῆρξε πνευματικό του τέκνο, ὁ νῦν Μητροπολίτης Γάνου καί Χώρας (πρώην Μητροπολίτης Νέας Ζηλανδίας) Ἀμφιλόχιος (Τσοῦκος). Ὁ Μητροπολίτης Ἀμφιλόχιος (Τσοῦκος) ξεκίνησε τήν ἱεραποστολική του διακονία ἀπό τήν Κένυα καί τό Ζαΐρ τῆς Ἀφρικῆς. Τά τελευταῖα χρόνια διακόνησε ὡς Μητροπολίτης Νέας Ζηλανδίας μέ ἀξιόλογο ἔργο, θέτοντας τά θεμέλια γιά τήν ἀνάπτυξη τῆς νέας ἱεραποστολικῆς τοπικῆς ἐκκλησίας. Στό ξεκίνημα τῆς ἱεραποστολικῆς διακονίας του ἐμπνεύσθηκε καί ἔλαβε τήν πνευματική καθοδήγηση ἀπό τόν Ὅσιο Γέροντα Ἀμφιλόχιο (Μακρῆ).

-461-