Ἡ «ἁγιά Μελού» καί οἱ ἰαματικές πηγές τῆς Βουρρίνας

 Η ΟΣΙΑ ΜΕΛΩ ΣΤΗ ΒΟΥΡΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΩ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ / 22ο

β. Σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη παράδοση ἡ Κτίση εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Στήν ἀρχή τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στόν 15ο στίχο τοῦ 2ου κεφαλαίου τῆς Γενέσεως, ὁ Θεός τοποθετεῖ τόν Ἀδάμ στόν Παράδεισο μέ δύο στόχους: «ἐργάζεσθαι αὐτόν καί φυλάσσειν». Οἱ δύο αὐτές ἐπιταγές προσδιορίζουν τή δέουσα στάση τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν θεϊκῶν δωρεῶν. Ἡ ἀξιοποίηση τῆς φύσεως -«ἐργάζεσθαι»- εἶναι, ὄχι μόνο θεμιτή, ἀλλά καί ἐπιβεβλημένη, καθώς μέσα ἀπό τή λελογισμένη, ἀσκητική, χρήση τῶν πλουσίων δυνατοτήτων της ὁ ἄνθρωπος ἐξασφαλίζει τήν ἐπιβίωσή του καί καθίσταται ἱκανός νά καλλιεργεῖ τή σχέση του μέ τόν Θεό, ὥστε νά ἐπιτύχει τόν στόχο τῆς ὁμοιώσεως μέ Αὐτόν. Ἡ δεύτερη ἐπιταγή εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική καί σχετίζεται ἄμεσα μέ τήν πρώτη. Ἡ ἀξιοποίηση τῆς φύσεως μπορεῖ νά ἔχει ἐπιτυχία μόνο μέ σεβασμό σέ αὐτή. Τό «φυλάσσειν» ἀποτελεῖ τήν καρδιά τοῦ λεγόμενου οἰκολογικοῦ προβλήματος, τό ὁποῖο στίς μέρες μας βιώνουμε ὡς μία διαρκή ἀπειλή: ἂν ὁ ἄνθρωπος δέν μάθει νά σέβεται τόν γύρω κόσμο, τό κόσμημα πού τοῦ προσέφερε ὁ Θεός, δέν θά μπορέσει νά ἐπιβιώσει. Ἰδιαίτερο σεβασμό στή σχέση μέ τή φύση ἔδειχνε καί ὁ Ἱπποκράτης, ὁ ὁποῖος θεωροῦσε ὅτι ἡ «φύσις» εἶναι ἰατρός τῶν νόσων. «Ἡ φύσις», ὅπως σημειώνει σέ πρόσφατο ἄρθρο του ὁ καθηγ. Στέφανος Γερουλάνος, «εἶναι μία ἔμφυτη δύναμη πού ρυθμίζει τή λειτουργία τῶν ὀργάνων καί τήν κανονική ἀναλογία τοῦ μείγματος (τῆς κράσεως) τῶν χυμῶν. Ὅταν διαταραχθεῖ αὐτή ἡ ἰσορροπία, τότε ὁ ἄνθρωπος ἀσθενεῖ καί ἡ φύσις ἀντιδρώντας ἀρχίζει τόν ἀγώνα πρός ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας. Ἡ εὐθύνη τοῦ γιατροῦ εἶναι νά βοηθήσει τήν «φύσιν» νά ἀποκαταστήσει τήν ὑγεία. Τελικός θεραπευτής ὅμως δέν εἶναι ὁ γιατρός, ἀλλά ἡ ἴδια ἡ «φύσις», ἡ φυσική ἄμυνα τοῦ ἀσθενῆ ὅπως θά λέγαμε σήμερα»138. Αὐτή τή φυσική προσέγγιση ἐνισχύει ἡ ὀρθόδοξη παράδοση προβάλλοντας τή σχέση τῆς ἀσθένειας μέ τήν ἁμαρτία καί ἀναζητώντας τρόπους γιά συνολική ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος. Σύμμαχος τῶν Πατέρων καί τῶν ἀσκητῶν ἦταν ὁ περιβάλλων χῶρος. Ἀναζητοῦσαν δυνατότητες θεραπείας γύρω ἀπό τόν τόπο ὅπου ἀσκήτευαν: ἰαματικά βότανα καί καρπούς, ἀξιοποιοῦσαν τή φυσική ὑγρασία ἢ ξηρασία, ἀποζητοῦσαν τό ξηρό καί δροσερό κλῖμα, περπατοῦσαν χιλιόμετρα γιά νά φθάσουν σέ θεραπευτικές πηγές. Κάθε τι, κατά τή μοναχική ἀντίληψη, πρέπει νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς δῶρο Θεοῦ, καί γιά τόν λόγο αὐτό εἶναι σημαντικό. Ὁ ἀσκητής δέν ἀφήνει καμία ἀπό τίς θεϊκές δυνατότητες νά περάσει ἀνεκμετάλλευτη. Αὐτή ἡ ἁπλοϊκή, ἀλλά συνάμα ἰδιαίτερα σοφή στάση βρίσκει ἐφαρμογή καί στήν Κῶ. Στήν περιοχή τῆς Βουρρίνας, ὅπου καί ὁ ναός τῆς Ὁσίας Μελοῦς, διασώζεται ἀρχαῖο ὑδραγωγεῖο139, τό ὁποῖο συνεχίζει νά λειτουργεῖ καί νά ὑδροδοτεῖ τήν πόλη τῆς Κῶ μέχρι σήμερα140. Παράλληλα ἔχουμε καί μία σειρά ἀπό ἰαματικές πηγές, οἱ ὁποῖες ἀναβλύζουν ἀδιάκοπα τά ἰαματικά τους ὕδατα141. Μνημονεύεται ὅτι κατά τή μεσαιωνική περίοδο ἀξιοποιοῡνταν αὐτές οἱ πηγές ἀπό μοναχούς γιά τήν ἐνίσχυση τοῦ πνευματικοῦ ἔργου τους: ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς συνδυασμένη μέ θεραπεία τοῦ σώματος. Στή σχετική μαρτυρία πού προέρχεται ἀπό τόν Ἰάκωβο Ζαρράφτη, τόν Κῶο ἱστοριοδίφη ἔχουμε ἤδη ἀναφερθεῖ. Ἂν καί ὁ συγγραφέας δέ συνδέει ἄμεσα τήν ἰαματική πηγή μέ τή δράση τοῦ μοναχοῦ, φαίνεται ὅτι ἐκεῖνος θεράπευε τούς προσκυνητές πνευματικά, ἐνῶ οἱ ἰδιότητες τοῦ νεροῦ τῆς πηγῆς τούς θεράπευαν σωματικά.Ἂς δοῦμε ὅμως λίγο καλύτερα τίς σημαντικές, ὅσο καί ἐντυπωσιακές, ἰαματικές πηγές τῆς περιοχῆς. Στή Βουρρίνα, περίπου 150 μέτρα ἀνατολικά ἀπό τό ἐκκλησάκι πού διασώζεται ἐπ’ ὀνόματι τῆς ἁγίας Μελοῦς, ὑπάρχει πηγή ἡ ὁποία ἐντυπωσιάζει μέ τό πορτοκαλοκόκκινο χρῶμα τῶν ὑδάτων της. Τά ὕδατα αὐτά κατά τήν ἀρχή τῆς ἀνοίξεως ἔχουν πολύ ἔντονο χρῶμα, ἐνῶ ὅσο πλησιάζουμε πρός τό καλοκαίρι καλύπτονται ἀπό ἕνα κρυσταλικό στρῶμα, σάν πάχνη, πού τά κάνει νά φαίνονται ἄσπρα. Οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς τά γνωρίζουν, τά θεωροῦν ἰαματικά καί συχνά πλένονται μέ αὐτά γιά νά θεραπευθοῦν ἀπό διάφορες παθήσεις, π.χ. τῶν ποδιῶν. Χρίονται μέ τό ἵζημα, μία κόκκινη λάσπη, γιά νά θεραπευθοῦν ἀπό δερματικές παθήσεις (ὅπως ψωρίαση καί ἐκζέματα). Πιστεύουν ὅτι τά στοιχεῖα πού παρέχουν αὐτό τό χρῶμα ἐπιδροῦν εὐεργετικά σέ περιπτώσεις τέτοιου εἴδους παθήσεων.

-111-