ΤΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΤΗΣ ΒΟΥΡΡΙΝΑΣ

 Η ΟΣΙΑ ΜΕΛΩ ΣΤΗ ΒΟΥΡΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΩ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ / 23ο

Γνωρίζουν δέ ὅτι, ἂν καί αὐτό δέ διακρίνεται μέ τήν πρώτη ματιά, τό νερό εἶναι ἀνθρακοῦχο, κάτι πού ἐπιδεικνύουν μέ ὑπερηφάνεια στόν ἐπισκέπτη. Ἡ μέθοδος τῆς ἐπίδειξης εἶναι ἁπλή. Γεμίζουν ἕνα μπουκάλι μέ νερό ἀπό τήν πηγή, τό ἀνακινοῦν κλεισμένο μέ τό δάκτυλό τους καί μόλις ἐλευθερώσουν τή δίοδο τοῦ ἀέρα αὐτός φεύγει μέ πίεση κάνοντας τόν χαρακτηριστικό θόρυβο τοῦ ἀνθρακούχου παρασκευάσματος. Ἡ γνώση αὐτή τῶν κατοίκων προέρχεται ἀπό λαϊκή ἐμπειρία καί ὄχι ἐπιστημονική γνώση, παρά τό ὅτι κατά τό παρελθόν ἔχουν γίνει σχετικές μελέτες. Μερικές ἑκατοντάδες μέτρα ἀνατολικό ότερα ὑπάρχει ἄλλη πηγή, ἡ ὁποία λέγεται «Βουρκόνερο» ἢ «Βουρκάνι», ἐπίσης μέ ἰαματικά χαρακτηριστικά. Σέ αὐτή τήν περίπτωση τό νερό ρέει ἀπό τούς βράχους τοῦ ἡφαιστείου πού ὑπάρχει στήν περιοχή καί ἔχει χρῶμα ὑπόλευκο, τό ὁποῖο διαφέρει ἀνάλογα μέ τό πέτρωμα τοῦ βράχου στόν ὁποῖο καθιζάνει. Σέ ὅλη τήν περιοχή ὑπάρχει ἔντονη ἀπωθητική μυρωδιά, ἡ ὁποία ἁπλώνεται ἐνίοτε μέχρι τά ὅρια τῆς πόλεως ἀνάλογα μέ τή διεύθυνση τοῦ ἀνέμου καί πείθει ὅσους τήν πλησιάζουν ὅτι ἡ πηγή εἶναι πλούσια σέ θεῖο (θειάφι) ἢ καλύτερα σέ ὑδρόθειο (H2S), τό ὁποῖο, σύμφωνα μέ τά πορίσματα τῆς χημείας, ἐκλύεται κατά τήν ἀποδόμηση ὀργανικῶν ὑλικῶν. Τό ὕδωρ αὐτό πηγάζει ἀπό τόν χῶρο τοῦ ἡφαιστείου, ὁ ὁποῖος βρίσκεται ἀπό τή νότια πλευρά τοῦ δρόμου, σέ ὑψηλότερο ἀπό αὐτόν σημεῖο. Ἀκολουθώντας τήν βαρύτητα διασχίζει τόν δρόμο, σχηματίζει νερόλακους στά πλάγια του, καί συγκεντρώνεται σέ μία «λεκάνη ἀπορροῆς», λίγο πιό κάτω ἀπό αὐτόν, σέ μία περιοχή κατάφυτη ἀπό φτέρες142. Πρίν ἀπό τρεῖς μέ τέσσερις δεκαετίες σέ αὐτό ἀκριβῶς τό σημεῖο πήγαιναν νά πλυθοῦν μέ τό πλούσιο σέ ἰαματικά στοιχεῖα νερό πού πήγαζε ἀπό τίς πηγές τοῦ ἡφαιστείου. Συνεχίζοντας τήν πορεία μας, κατευθυνόμενοι ἀνατολικά, χίλια περίπου μέτρα ἀπό αὐτό τό σημεῖο, συναντοῦμε μία ἄλλη πηγή τά νερά τῆς ὁποίας, παλαιότερα, ἀνέβλυζαν μέσα στό κτίσμα πού σώζεται μέχρι σήμερα. Ἡ πηγή αὐτή εἶχε διαφορετική χρήση. Ἡ λαϊκή σοφία εἶχε καταλήξει στό ὅτι σέ αὐτό ἔπρεπε νά μποῦν γιά νά ξεπλυθοῦν ὅσοι προηγουμένως εἶχαν χρησιμοποιήσει τό βουρκόνερο. Τό 1970 εἶχα χρησιμοποιήσει τό ἰαματικό αὐτό νερό γιά νά ξεπλυθῶ ἀπό τά ὕδατα τοῦ Βουρκόνερου μετά ἀπό ἐπίσκεψη σέ αὐτό μέ τόν πατέρα μου. Τό κτίσμα πού ὑπάρχει σέ αὐτό τό σημεῖο εἶναι μικρό. Ἔχει κυκλικό σχῆμα, μία ἁπλή θολωτή στέγη καί ἔχει σχεδόν προσχωθεῖ ἀπό φερτά ὑλικά λόγῳ τῆς ἔντονης κλίσεως τοῦ ἐδάφους τῆς ὑπερκείμενης πλαγιᾶς. Ἡ εἴσοδός του εἶναι στενή μέ περιορισμένο ὕψος. Τό ἐσωτερικό του εἶναι ἐπιχρισμένο μέ κονίαμα καί παλαιότερα εἶχε ἱκανό βάθος. Τό ἰαματικό νερό βρισκόταν δύο μέ τρία μέτρα κάτω ἀπό τό ἐπίπεδο εἰσόδου. Τό 2010 πού ἐπισκέφθηκα ξανά τήν πηγή διαπίστωσα μεγάλες ἀλλαγές. Τό δάπεδο, στό ὁποῖο παλαιότερα κατέβαινες μέ τή βοήθεια κλίμακας, ἔχει προσχωθεῖ, τά σκαλιά τῆς κλίμακας δέν διακρίνονται, καθώς εἶναι καλυμμένα μέ χῶμα, καί ἡ ἔξοδος τοῦ νεροῦ γίνεται μερικά μέτρα χαμηλότερα ἀπό αὐτό τό κτίσμα, σέ ὑπαίθρια γούρνα, ἡ ὁποία κατασκευάσθηκε ἀργότερα143.Πολύ κοντά σέ αὐτό τό ἰδιαίτερης λαογραφικῆς ἀξίας κτίσμα, βρίσκεται τό ὑδραγωγεῖο τῆς Βουρρίνας, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ σημαντικότατο ἔργο ὑποδομῆς γιά τό νησί, καθώς, παρά τό πέρασμα πολλῶν αἰώνων ἀπό τήν κατασκευή του, ἐξακολουθεῖ νά λειτουργεῖ. Μέ τό ὑδραγωγεῖο, τό ὁποῖο πρέπει νά μελετηθεῖ ἐπαρκῶς στό σύνολό του, ὁλοκληρώνεται τό σύστημα τῶν ἰαματικῶν πηγῶν τῆς Βουρρίνας, οἱ ὁποῖες, παρά τό γεγονός ὅτι πολλά θά εἶχαν νά προσφέρουν στήν περιοχή καί θά μποροῦσαν νά τονώσουν καί νά τονίσουν τόν ἰδιαίτερο χαρακτήρα τῆς περιοχῆς, παραμένουν ἀναξιοποίητες. Φυσικά, ὁ λαός μέ τήν εὐαισθησία καί τόν σεβασμό στήν παράδοση πού τόν διακρίνει, τίς ἀξιοποιεῖ μέ τόν δικό του τρόπο ἐντάσσοντάς τες στό δικό του ἄτυπο, πλήν ὅμως σημαντικό, σύστημα γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας του καί τήν ἀντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων. Μέ θλίψη, ἀλλά καί κρυφή χαρά καί ἐλπίδα, διαπιστώνουμε γιά μία ἀκόμη φορά, ὅτι ἡ παράδοση τοῦ λαοῦ μας εἶναι σέ θέση νά ὑπερκεράσει καί, ἐν πολλοῖς, νά ὑποκαταστήσει τίς ἐλλείψεις τῶν ἀρχόντων, οἱ ὁποῖοι διαχειρίζονται τίς τύχες καί τήν πρόοδο τῆς πατρίδας μας.

-113-