ΤΟ ΚΟΜΠΟΣΧΟΙΝΙ ΤΟΥ ΜΑΕΣΤΡΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

 Το κομποσχοίνι. 

Ωστόσο, στα άρθρα ο μαέστρος δεν αναφέρεται ποτέ ονομαστικά στον όσιο Γέροντα, αλλά και γενικά μιλάει πολύ γενικά για την «περίοδο του Αγίου Όρους». Πάντως ό,τι εγγύτερο στο αρχείο των άρθρων του μαέστρου για τον Ιερώνυμο είναι όταν προς το τέλος της ζωής του μιλάει για το κομποσχοίνι του. «Στο σπίτι μου υπήρχαν πολλοί μοναχοί από το Άγιο Όρος… Ο πατέρας μου όταν έμεινε μόνος του, όταν εγώ ήμουν στην Γερμανία, κλείστηκε σε μοναστήρι του Αγίου Όρους [εννοεί την Ανάληψη, κάτι που δείχνει την αγιορειτική ατμόσφαιρα του μετοχίου και την προσωπική εμπειρία του μαέστρου εκεί, αλλά ο Ιώάννης ποτέ δεν έγινε μοναχός]. Εκεί οι μοναχοί έφεραν αυτά τα πανέμορφα κομποσχοίνια. Αυτό που έχω δωρίσθηκε σε μένα». 316 Πράγματι, κατά την περίοδο εκείνη οι Αγιορείτες έφτιαχναν εκπληκτικά κομποσχοίνια: «Αληθώς οι ευλογημένοι μοναχοί, το είδος τούτο του ελληνικοτάτου αθύρμαρος, όπερ από του κομβοσχοινίου ήρχισεν, ανέπτυξαν τελειότατα και ήγαγον εις λεπτοτάτην και δαιδαλώδη βιομηχανίαν. Είνε αναρίθμητα και περιεργότατα τα διάφορα αυτού είδη από του κοινοτάτου δια θαλασσίων οστράκων και άλλων οστρακοειδών σπόρων γηίνου φυτού, μέχρι πολυτίμου κεχριμπαρένιου… και ποικιλία εις τας χάνδρας κα τον σχηματισμόν και τα χρώματα, και τι παχουλαί φούνταις πολύχρωμοι».317 Η χρονική περίοδος συμπίπτει με την Ηγουμενία του Ιερωνύμου και τις συχνές καθόδους του στην Ανάληψη, την οποία σκιωδώς υπαινίσσεται εδώ ο μαέστρος. Άλλωστε όλοι οι υπόλοιποι γνωστοί Γέροντες όπως ο Ηγούμενος Ιωαννίκιος είχαν προ πολλού κοιμηθεί και σίγουρα ο πιο κοντινός τόσο στον Ιωάννη  όσο και στην οικογένεια ήταν ο Ιερώνυμος. Ο Μητρόπουλος προσεύχονταν με αυτό το κομποσχοίνι πριν από κάθε συναυλία. 318 Γι’ αυτό ο Μητρόπουλος ποτέ δεν αποχωρίζοταν αυτό το κομποσχοίνι, γιατί ήταν δώρο από έναν άνθρωπο που ήταν άγιος και ο ίδιος ο μαέστρος το ταύτιζε με την αγιότητα. Αν και κρυμμένες μέσα στο τεράστιο αρχείο άρθρων που γράφτηκαν για κείνον, ωστόσο, συγκλονίζουν κάποιες αναφορές στο κομποσχοίνι αυτό για την σημασία του για τον μαέστρο! Παραθέτουμε δύο μαρτυρίες για ένα όντως απίστευτο περιστατικό…. «Πριν λίγα χρόνια έκανε «σκάνδαλο» στο Κάρνεγκι Χωλλ, εγκαταλείποντας για μια στιγμή τη θέση του μαέστρου πριν αρχίση να διευθύνη την «Εβδόμη» του Μπετόβεν. Έτρεξε στο καμαρίνι του, ξαναγύρισε κι’ αποθεώθηκε. Όταν τον ρώτησαν, μετά για την αιτία της στιγμιαίας απουσίας του, αποκρίθηκε: -Είχα ξεχάσει το (καλογερικό) κομπολόι μου. Χωρίς αυτό, νοιώθω μακριά απ’ το Θεό». 319 Και «Κάποτε σε μια μεγάλη συναυλία με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, την ώρα ακριβώς που άρχιζε το κονσέρτο κι’ ενώ οι πρώτες μελωδίες της εβδόμης Συμφωνίας του Μπετόβεν είχαν ηχήσει, το κοινό βλέπει κατάπληκτο τον μαέστρο να κατεβαίνη απ’ την έδρα του και να φεύγη στα παρασκήνια. Σκάνδαλο μέγα για το ‘Κάνρνεγκι χώλ’. Ωστόσο σε λίγα λεπτά ο Μητρόπουλος ξαναβρθέθηκε στη θέσι του, με μιάν έκφρασι στενοχωρημένη και μ’ ένα βιασμένο χαμόγελο σα να ζητούσε συγγνώμην απ’ το κοινό. Τι είχε γίνει; Απλούστατα, όπως εξήγησε ύστερα στους δημοσιογράφους, είχε ξεχάσει το ροζάριό του, που δεν το αποχωριζόταν ποτέ». 320 Φυσικά όλα αυτά αποδεικνύουν όχι μόνο την ευλάβεια του μαέστρου στον  αντικείμενο αλλά στο γεγονός ότι όντως προσευχόταν και επειδή τον συνέδεε με τον όσιο Ιερώνυμο. Είναι δε, αξιοσημείωτο ότι ο μαέστρος ήξερε να προσεύχεται με την ευχή του Ιησού, ασφαλώς λόγω της μαθητείας του στην Σιμωνόπετρα και την Ανάληψη. Ωστόσο, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η αναφορά για το κομποσχοίνι στα άρθρα τουλάχιστον, εμφανίζεται πολύ σπάνια και προς το τέλος της ζωής του Μητρόπουλου. Σίγουρα πάντως, με οδηγό το παραπάνω περιστατικό, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το χρησιμοποιούσε όλη του τη ζωή. Πάντως, αρκεί να φέρει κανείς το περιστατικό αυτό να γίνεται μπροστά στα μάτια του, για να καταλάβει το πόσο δεμένος ήταν ο Μητρόπουλος με το κομποσχοίνι, και κατ’ επέκταση με τον Γέροντα Ιερώνυμο. Ο Γέροντας Ιερώνυμος είχε και ένα άλλο χαρακτηριστικό που ήταν κοινό για τον μαέστρο, αν όχι πηγή έμπνευσης, την μουσική. Βέβαια εκείνος έγραφε ακολουθίες για αγίους. «Μεταξύ των ταλάντων του είναι η καλή γνώση της βυζαντινής μουσικής, που φαίνεται σε σωζόμενα δικά του μουσικά χειρόγραφα, η τεχνική απόδοση των μουσικών κειμένων και η διδασκαλία τους σε άλλους αδελφούς, όπως διηγήθηκαν. Σύντομα γίνεται ευρύτερα γνωστός ως μουσικοδιδάσκαλος, ιεροψάλτης και υμνογράφος». 321 Την καλλιτεχνική έκφραση και τον συνδυασμό πίστης και μουσικότητας την βλέπουμε και στον μαέστρο: «I feel that I am doing my part in the religious world by bringing my music to all parts of the world. Music is mystic and so is religion». 322

«Αισθάνομαι ότι κάνω τον ρόλο μου στον θρησκευτικό κόσμο φέρνοντας τη μουσική μου σε όλα τα μέρη του κόσμου. Η μουσική είναι μυστικιστική και το ίδιο και η θρησκεία».

 Όπως είδαμε ο Ιερώνυμος ήταν το πρόσωπο που αναλάμβανε να μιλήσει στους νέους που έρχονταν στη Σιμωνόπετρα και ο μικρός Δημήτρης –όπως λέει στο αυτοβιογραφικό κείμενο– είχε σοβαρές  σκέψεις για τον μοναχισμό, άρα μέσα στο πλαίσιο των συζητήσεών τους θα ήταν και η μουσική και η πιο πνευματική της προσέγγιση.

-47-