Ο Άγιος Νεκτάριος ξεκινάει τον πρόλογο της ομιλίας του με το ρητό: «τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου … σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου» από τον Απόστολο Μάρκο (2, 5, 11). Θεωρεί τα λόγια αυτά ως τη μεγαλύτερη απόδειξη των δύο μεγάλων αρετών του Κυρίου: την αγάπη και την παντοδυναμία. Αναφέρει ξανά: «τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (Μάρκ. 2, 5), υπογραμμίζοντας ότι η αγάπη του Χριστού θεραπεύει αρχικά την ψυχή. Στη συνέχεια, επαναλαμβάνει την πρόταση: «σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου» (Μάρκ. 2, 11), επισημαίνοντας ότι η παντοδυναμία του Χριστού θεραπεύει και το σώμα. Έτσι, πρώτα αναλύει την αιτία της αρρώστιας και έπειτα προχωρά στη θεραπεία του σώματος60 . Στη συνέχεια, ο Άγιος Νεκτάριος χρησιμοποιεί δύο ακόμη αποσπάσματα: πρώτα, αναφέρει για τον Κύριο: «χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Εβρ. 13, 8) και έπειτα: «οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. 18, 20). Από αυτά, καταλήγει πως καμία θλίψη ή στεναχώρια δεν θα πρέπει να μας απειλεί ή να μας φοβίζει, αφού ο Χριστός, ο παντοδύναμος και φιλάνθρωπος, βρίσκεται πάντα μεταξύ μας. Θεωρεί βλασφημία το να πιστεύει κάποιος ότι ο Θεός τον έχει εγκαταλείψει λόγω των θλίψεων, καθώς αυτό είναι αμαρτία προς τον Θεό, απο τον άνθρωπο που ξεχνά την πρόνοιά Του. Επικαλείται το εδάφιο «δύο στρουθία πωλουνται ἀσσαρίου καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ημῶν» (Ματθ. 10, 29), για να δείξει ότι πώς μπορεί εκείνος που φροντίζει για όλα να εγκαταλείψει τον άνθρωπο, ο οποίος είναι τιμημένος ως εικόνα του Θεού; Επίσης, παραπέμπει ξανά στον Ματθαίο (10, 30): «και οι τρίχες του κεφαλιού όλες αριθμημένες είναι και καμία δεν πέφτει χωρίς τη συγκατάθεση του Θεού». Έτσι, τονίζει ότι τίποτα δεν γίνεται χωρίς τη συγκατάθεση Του και ότι η αγάπη του Θεού είναι τόση που κανένας που ζητά βοήθεια δεν εγκαταλείπεται. Καταλήγει ότι πρέπει να κάνουμε υπομονή στις θλίψεις, καθώς η βοήθεια του Θεού δεν θα αργήσει και αυτή η αναγκαιότητα της υπομονής στις θλίψεις είναι το κύριο θέμα της ομιλίας του61 .
Στο 1ο μέρος της ομιλίας του, χωρισμένο σε δύο μέρη (α και β), ο Άγιος Νεκτάριος μας διδάσκει ότι ο Θεός (α) προνοεί περί του κόσμου και ότι (β) τίποτα δεν γίνεται χωρίς τη θελησή Του.
α. Ξεκινώντας από την αρχή ότι τίποτα στον κόσμο δεν γίνεται από μόνο του, ο Άγιος Νεκτάριος υποστηρίζει ότι κάθε αποτέλεσμα έχει την αιτία του. Αυτή η παρατήρηση τον οδηγεί στην παραδοχή της ύπαρξης ενός ανώτερου όντος στο οποίο αποδίδουμε κάθε αιτία και κάθε αφορμή. Η ίδια η ύπαρξη του ανθρώπου, με την αδυναμία και την περιορισμένη του φύση, επιβάλει την αναγνώριση ενός ανώτερου, παντοδύναμου, πάνσοφου, πανάγαθου, άπειρου και τέλειου όντος, το οποίο μόνο Αυτό θα μπορούσε να παράγει τη δημιουργία62 . Ένα πνεύμα, νοερό, άυλο, αφού η ύλη χωρίς ελεύθερη θέληση πως θα μπορούσε να παράγει το ανθρώπινο πνεύμα, τις ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου, ο οποίος κρίνει, συλλογίζεται, επιθυμεί, συναισθάνεται, χωρίς να έχει τις ιδιότητες αυτές; Πώς ένα ον χωρίς τα ιδιώματα αυτά θα μπορούσε να δημιουργήσει κόσμο, όπου η σοφία λάμπει μέσα στη θαυμαστή αυτή δημιουργία63;
Ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει ότι μόνο ένα δημιουργικό ον όπως ο Θεός, θα μπορούσε να δημιουργήσει τον θαυμαστό αυτό κόσμο και ότι η αγάπη είναι το κίνητρο για τη δημιουργία, αφού ο Θεός επιθυμούσε να καταστήσει και άλλα όντα μέτοχα της δικής Του αγαθότητας. Δηλαδή, η δημιουργία είναι έργο αγάπης και όχι ανάγκης. Στο σημείο αυτό αναφέρει τον λόγο από τον Ιωάννη: «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ έστειλε στον κόσμο, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ιω. 3, 16). Στη συνέχεια, ο Άγιος τονίζει ότι εκτός από έργο αγάπης, ο κόσμος διατηρείται με την πρόνοια του Θεού, διότι διαφορετικά, ως υλικός και επομένως υποκείμενος σε φθορά, θα εξαφανιζόταν. Αν ο κόσμος θεωρηθεί αυτοτελής και ανεξάρτητος, θα έπρεπε να είναι προικισμένος με πνευματικές δυνάμεις, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την ουσία της ύλης, αφού ύλη και πνεύμα αποκλείουν το ένα το άλλο.
-28-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου