Στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, ο Άγιος Νεκτάριος τονίζει τη θεμελιώδη έννοια της ανθρώπινης ελευθερίας, σημειώνοντας ότι ο άνθρωπος, ως εικόνα του Θεού, είναι ελεύθερος, αυτοσυνείδητος και αυτεξούσιος. Αυτή η ελευθερία είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη, καθώς επιτρέπει στον άνθρωπο να ασκεί τη βούλησή του και να επιλέγει τη σωτηρία του. Ο Άγιος επισημαίνει ότι η σωτηρία δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη χάρη του Θεού αλλά και από τη συνεργασία του ανθρώπου, που απαιτεί ελεύθερη βούληση και απόφαση. Δηλαδή, ενώ η χάρη του Θεού προσκαλεί και καθοδηγεί, ο άνθρωπος είναι αυτός που πρέπει να απαντήσει σε αυτή την πρόσκληση. Η ελευθερία του ανθρώπου είναι λοιπόν κομβικής σημασίας, καθώς χωρίς αυτήν η σωτηρία θα ήταν αυτονόητη και καθολική, κάτι που δεν συμβαδίζει με την αληθινή φύση της θείας χάρης. Ακολουθώντας αυτή την γραμμή σκέψης, τονίζει ότι η ελευθερία δεν είναι απλώς μια απουσία περιορισμών, αλλά η ικανότητα να επιλέγει κανείς το καλό και να πράττει σύμφωνα με το θείο θέλημα. Αυτή η επιλογή απαιτεί ευθύνη και αυτογνωσία, καθώς ο άνθρωπος καλείται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.
Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας, ο Άγιος Νεκτάριος αναλύει τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν στην πορεία της σωτηρίας, όπως οι πειρασμοί και οι θλίψεις, που μπορούν να επηρεάσουν την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. Ωστόσο,υπογραμμίζει ότι αυτές οι δοκιμασίες δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τον άνθρωπο διότι μέσω της πίστης και της υπομονής μπορεί να βρει τη δύναμη να ξεπεράσει τα εμπόδια. Ο Άγιος Νεκτάριος, συνοψίζοντας την ομιλία του, τονίζει την κεντρική σημασία της ανθρώπινης ελευθερίας και της συνεργασίας με τη χάρη του Θεού για την επίτευξη της σωτηρίας. Αναφέρεται στο απόσπασμα από τον Ματθαίο με το οποίο άνοιξε την ομιλία του, χρησιμοποιώντας το ως μαρτυρία για την ελευθερία του ανθρώπου. Τα λόγια του Χριστού, σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο, υπογραμμίζουν ότι ο Σωτήρας προσκαλεί τον άνθρωπο να τον ακολουθήσει, αναγνωρίζοντας την προσωπική και ελεύθερη φύση του. Αυτή η πρόσκληση σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει να συνεργαστεί με τον Θεό στην πορεία της σωτηρίας του. Αν ο άνθρωπος δεν ήταν ελεύθερος και αυτεξούσιος, δεν θα είχε την τιμή να συνεργάζεται με τον Θεό για την απολύτρωσή του. Έτσι, ο Άγιος Νεκτάριος ενθαρρύνει τους ακροατές του να αναγνωρίσουν την αξία αυτής της ελευθερίας, η οποία είναι θεμελιώδης για την αληθινή πίστη και σωτηρία τους 68 . Ο Άγιος Νεκτάριος αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της ελευθερίας του ανθρώπου, τονίζοντας ότι αυτή είναι σεβαστή και από τον Θεό. Χρησιμοποιεί τα λόγια του Ιωάννη για τον Υιό του Θεού που ήρθε να «βαστάξει τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ιω. 1, 29) και του Ματθαίου που αναφέρει ότι ήρθε «να βαστάξει τις ασθενειές μας» (Ματθ. 8, 17), υποδεικνύοντας ότι ο Θεός δεν επηρεάζει την ελευθερία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος, σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο, βρίσκεται μπροστά στην πύλη της σωτηρίας και έχει την ελευθερία να επιλέξει αν θα εισέλθει ή όχι. Αυτή η ελευθερία είναι ένδειξη της υπεροχής του ανθρώπου μέσα στη δημιουργία. Η αναγνώριση της ελευθερίας από τον Ιησού Χριστό πρέπει να διδάσκει στους ανθρώπους να την τιμούν και να γνωρίζουν την αξία της, αποφεύγοντας την υποδούλωση ή τον υποβιβασμό της. Στη συνέχεια, ο Άγιος Νεκτάριος παραθέτει από τον Παύλο, ο οποίος εξηγεί την εσωτερική πάλη του ανθρώπου: «οὐ γὰρ ὃ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλ᾿ ὃ οὐ θέλω κακὸν τοῦτο πράσσω» (Ρωμ. 7, 19-20). Μέσω αυτής της αναφοράς, εξετάζει τον χαρακτήρα της αληθινής ελευθερίας σε σύγκριση με την ψεύτικη ελευθερία, η οποία εκδηλώνεται με τη ροπή προς την αμαρτία. Η αληθινή ελευθερία, σύμφωνα με τον Άγιο, οδηγεί τον άνθρωπο στη θεοποίηση, στη σύνδεση με τον Θεό και την πνευματική του ανάπτυξη. Αντίθετα, η ψεύτικη ελευθερία οδηγεί στο κακό και στον αιώνιο θάνατο. Μέσω αυτής της διάκρισης, ο Άγιος Νεκτάριος ενθαρρύνει τους ακροατές να επιλέγουν την αληθινή ελευθερία που τους φέρνει πιο κοντά στον Θεό και στην αληθινή ζωή69 . Ο Άγιος Νεκτάριος αναλύει την αποπλάνηση του ανθρώπου, υποστηρίζοντας ότι η τάση προς την ύλη τον πείθει να αποδέχεται ως προϊόν της αληθινής ελευθερίας ασθένειες και πάθη της κατώτερης φύσης του. Η αποπλάνηση αυτή συμβαδίζει με την ανθρώπινη επιθυμία για υλικά αγαθά και την αδυναμία του να αναγνωρίσει την αληθινή του ελευθερία.
-32-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου