17 Ιανουαρίου, 2025

6.3 Περί της αληθούς ελευθερίας και της σχέσεως αυτής προς την ηθικήν ελευθερίαν Β΄

 Στη συνέχεια, ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει τα χαρακτηριστικά της αληθινής και της ψεύτικης ελευθερίας. Η αληθινή ελευθερία, σύμφωνα με τον Άγιο, είναι αυτή όπου κάθε σκέψη, πράξη και συναίσθημα είναι απαλλαγμένα από εξαρτήσεις και ελατήρια. Ένας άνθρωπος που έχει φτάσει σε αυτή την κατάσταση έχει πραγματική ελευθερία και δρα σύμφωνα με την ηθική του. Αντίθετα, η ψεύτικη ελευθερία καθορίζεται από ηθικά ελατήρια που συχνά έρχονται σε αντίθεση με τον ηθικό νόμο. Ωστόσο, όταν η ψεύτικη ελευθερία προσεγγίζει τον ηθικό νόμο, τότε προσεγγίζει και την αληθινή ελευθερία. Έτσι, ο Άγιος Νεκτάριος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αληθινή ελευθερία ταυτίζεται με την ηθική ελευθερία. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος όταν ενεργεί και σκέφτεται σύμφωνα με τον ηθικό νόμο, ο οποίος είναι φυσικός και επιθυμητός. Για να υποστηρίξει την άποψή του, ο Άγιος Νεκτάριος παραθέτει από τον Απόστολο Πέτρο: «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιός εἰμι» (Α΄Πέτρ. 1, 16), και από τον Παύλο: «τὸ θέλειν παράκειταί μοι, τὸ δὲ κατεργάζεσθαι τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκω» (Ρωμ. 7, 18). Αυτά τα χωρία υπογραμμίζουν την ηθική ευθύνη του ανθρώπου να επιζητεί το αγαθό, παρά τις αντιφάσεις και τις δυσκολίες που προκύπτουν από την αντίσταση του νόμου της αμαρτίας. Επισημαίνει ότι, παρόλο που ο άνθρωπος έχει τη φυσική τάση να επιθυμεί  το καλό, η παρουσία ενός άλλου νόμου, ο οποίος αντιστρατεύεται τον νόμο του πνεύματος, τον καθιστά αδύναμο να πραγματοποιήσει αυτή την επιθυμία. Αυτή η εσωτερική πάλη αποκαλύπτει τη σημασία της συνειδητής επιλογής της αληθινής ελευθερίας και της ηθικής συμμόρφωσης προς τον θεϊκό νόμο70 . Ο Άγιος Νεκτάριος, στο δεύτερο μέρος της ομιλίας του, αναλύει τη διαμάχη μεταξύ πνεύματος και σάρκας, χρησιμοποιώντας τα λόγια του Χριστού: «τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής» (Ματθ. 26, 41). Αυτή η φράση τονίζει την αδυναμία της σάρκας μπροστά στην πρόθυμη διάθεση του πνεύματος, καθιστώντας σαφές ότι η ελευθερία απαιτεί συνειδητή προσπάθεια. Ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει ότι ο δρόμος για να παραμείνουμε ελεύθεροι μας υποδεικνύεται από τον ίδιο τον Χριστό, ο οποίος λέει: «ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. 16, 24). Αυτή η πρόσκληση να σηκώσουμε τον σταυρό μας και να ακολουθήσουμε τον Κύριο είναι κεντρικής σημασίας για την ελευθερία μας. Ακολουθώντας τον Χριστό, επιτυγχάνουμε την αληθινή ελευθερία. Για να υποστηρίξει αυτή την ιδέα, ο Άγιος Νεκτάριος χρησιμοποιεί διάφορα εδάφια από την Καινή Διαθήκη. Αναφέρει ότι αν μείνουμε στον λόγο του Χριστού, τότε θα γνωρίσουμε την αλήθεια και η αλήθεια θα μας ελευθερώσει (Ιω. 8, 31-32).Αυτό που υπογραμμίζεται είναι ότι η ελευθερία προέρχεται από τη γνώση της αλήθειας, η οποία σχετίζεται με την προσωπική σχέση του πιστού με τον Χριστό. Επιπλέον, ο Άγιος Νεκτάριος αναφέρεται στο Ιω. 14, 6, όπου ο Χριστός δηλώνει ότι είναι «ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή». Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει τη θεμελιώδη σχέση του Χριστού με την αλήθεια και τη ζωή, δείχνοντας ότι η αληθινή ελευθερία βρίσκει τον εαυτό της μέσα από την πίστη και την ακολούθηση του Χριστού. Επίσης παρατηρεί ότι όποιος δουλεύει για την αμαρτία είναι δούλος της αμαρτίας (Ρωμ. 6, 6) και ότι η αγάπη προς τον Χριστό και η τήρηση των εντολών Του είναι αλληλένδετες (Ιω. 14, 15, 23). Επιπλέον, αναφέρει ότι «οὗ δὲ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία» (Β΄ Κορ. 3, 17), υποδεικνύοντας ότι η ελευθερία έρχεται με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή του πιστού. Ο Άγιος Νεκτάριος καταλήγει στο ότι για να παραμείνουμε ελεύθεροι, πρέπει να ακούσουμε τον λόγο του Χριστού και να τον ενσωματώσουμε στην καρδιά μας. Μόνο έτσι μπορούμε να γνωρίσουμε την αλήθεια, η οποία είναι ο δρόμος προς την αληθινή ελευθερία71 . Ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει ότι, ακολουθώντας τον Κύριο, ταυτίζουμε τη θέλησή μας με τη θελησή Του, έτσι ώστε να ζούμε όχι για τον εαυτό μας αλλά για τον Χριστό. Αυτή η διαδικασία εκφράζεται με τη φράση του Παύλου: «ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2, 20). Η αληθινή ελευθερία, σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο, συνδέεται στενά με την οδό της σωτηρίας. Επιπλέον, ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι απλώς ένα φιλοσοφικό σύστημα, αλλά καλεί τον άνθρωπο σε μια νέα θρησκευτική και ηθική ζωή. Οι αληθινοί χριστιανοί είναι αυτοί που ρυθμίζουν τη ζωή τους σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Χριστού. Χρησιμοποιεί εδάφια από την Καινή Διαθήκη για να υπογραμμίσει αυτό το σημείο, όπως το Ματθ. 7, 21: «Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Ο Άγιος Νεκτάριος επισημαίνει τη σημασία της δράσης, αναφέροντας επίσης: «Γίνεσθε δὲ ποιηταὶ λόγου καὶ μὴ μόνον ἀκροαταί» (Ιακ. 1, 22) και «οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ Θεῷ, ἀλλ᾿ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται» (Ρωμ. 2, 13). Αυτά τα εδάφια τονίζουν ότι η αληθινή πίστη απαιτεί πράξη και εφαρμογή των διδασκαλιών του Χριστού. Στη συνέχεια, ο Άγιος Νεκτάριος αναφέρεται στην καρδιά του ανθρώπου, η οποία καλείται να γίνει η «σκηνή» του Θεού, όπου θα μπορεί να κατοικεί και να περπατά (Β΄ Κορ. 6, 16) και θα αναδειχθεί σε «σπίτι του Θεού» (Ιω. 14, 23). Η εσωτερική μεταμόρφωση της καρδιάς είναι κεντρική για τη ζωή του πιστού, διότι η γνώση από μόνη της δεν αρκεί αν δεν συμβάλλει στη διαμόρφωση της καρδιάς. Ο Άγιος Νεκτάριος παραπέμπει στο Ματθ. 15, 19: «απ’ αυτή βγαίνουν οι πονηρές σκέψεις και πράξεις», επισημαίνοντας τη σημασία της εσωτερικής κατάστασης του ανθρώπου. Κλείνοντας την ομιλία του, ο Άγιος Νεκτάριος τονίζει ότι η καρδιά είναι το μέσο που μας φέρνει κοντά στον Χριστό. Ως πιστοί οπαδοί του Χριστού, καλούμαστε να σηκώσουμε τον σταυρό μας και να Τον ακολουθήσουμε. Μέσω αυτής της ακολουθίας, ο Χριστός θα μας ελευθερώσει από την αμαρτία και θα μας καταστήσει αληθινά ελεύθερους, δηλαδή δούλους του Θεού72 . Έτσι, θα μας παραστήσει στον Θεό ως «γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον» (Α΄Πέτρ.2, 9) και θα μας καταστήσει «υιούς συγκληρονόμους» της ουράνιας βασιλείας του, παραπέμποντας στην προς Ρωμ.8, 16-17. Κλείνει δηλαδή την ομιλία του, με δύο εδάφια από την Καινή Διαθήκη.

-34-

-34-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου