ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

 Οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης αποχώρησαν μαζί με τους ελάχιστους άνδρες της φρουράς και κατευθύνθηκαν προς τη Σούδα. Όσοι κάτοικοι παρέμειναν στη πόλη κακοποιήθηκαν και οδηγήθηκαν στην αιχμαλωσία. Τα μοναστήρια και οι ναοί λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν. Τα Χανιά έγιναν η έδρα της Τουρκικής διοίκησης μέχρι την κατάληψη του Χάνδακα(Ηράκλειο) το 1669. Ο επόμενος στόχος για τα Οθωμανικά στρατεύματα ήταν το Ρέθυμνο. Ο Ντελής πασάς με 40.000 άνδρες αποβιβάστηκε στη Σούδα στις 2 Ιουλίου 1646 και κατευθύνθηκε προς το Ρέθυμνο. Τα στρατεύματα πέρασαν από πολλά χωριά τα οποία έκαψαν και λεηλάτησαν. Η Οθωμανική διοίκηση είχε εκδώσει αυστηρές διαταγές προς το στράτευμα ώστε να περιοριστούν οι καταστροφές. Παράλληλα εξέδωσε μέτρα για να « κινήσουν τη συμπάθεια του ντόπιου πληθυσμού»23 όπως το διορισμό του Νεόφυτου Πατελλάρου, μοναχού της μονής Αρκαδίου ως τον πρώτο Ορθόδοξο Μητροπολίτη, σε μία προσπάθεια αποκατάστασης της Ορθόδοξης ιεραρχίας στην Κρήτη. Ωστόσο,  οι διαταγές και τα μέτρα που εξέδωσε η Οθωμανική διοίκηση δεν ήταν ικανές να περιορίσουν τις βίαιες συμπεριφορές των γενιτσάρων. Στο Ρέθυμνο οι αρχηγοί Don Camilo Gonzaga και Molino μαζί με ολιγάριθμη φρουρά ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τα Οθωμανικά στρατεύματα24. Την γενική εποπτεία για την άμυνα της πόλης είχε ο Γενικός προβλεπτής της Κρήτης Ανδρέας Κορνάρος25. Η πολιορκία του Ρεθύμνου άρχισε στα τέλη Σεπτεμβρίου 1646. Λίγες μέρες μετά την έναρξη της πολιορκίας, οι Βενετικές Αρχές αποφάσισαν να φυγαδεύσουν μέρος του πληθυσμού στον Χάνδακα, κυρίως γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους για να τους προστατεύσουν από τους ακατάπαυστους βομβαρδισμούς. Οι φυγάδες κατευθύνθηκαν προς τον Χάνδακα , αλλά οι αρχές και οι κάτοικοι της πόλης δεν τους δέχτηκαν και τους έδιωξαν. Η στάση αυτή των κατοίκων του Χάνδακα ήταν αποτέλεσμα φόβου για την εκδήλωση επιδημίας που είχε εκδηλωθεί το περασμένο καλοκαίρι. Μετά από μεγάλη περιπλάνηση και δυσκολίες, πολλές φορές κατέφευγαν στους Τούρκους για να προστατευτούν. 

Παράλληλα η πολιορκία του Ρεθύμνου ήταν σε εξέλιξη και η κατάσταση δραματική. Οι ακατάπαυστοι βομβαρδισμοί, η έλλειψη τροφίμων και εφοδίων, μαζί με το πλήθος των τραυματιών και των νεκρών έκαναν την κατάσταση απελπιστική. Παρά τις δύσκολες συνθήκες οι επιθέσεις των Τούρκων αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά από την άμυνα της πόλης και οι προτάσεις για παράδοση απορρίπτονται. Ωστόσο, βοήθεια δεν έρχεται από κανένα και οι Τούρκοι πετούν με βέλη προκηρύξεις προτρέποντας τους αμυνόμενους να παραδοθούν «με εγγυήσεις προστασίας»27. Στις 11 Οκτωβρίου γίνεται μία μεγάλη επίθεση από τις Τουρκικές δυνάμεις, καταλαμβάνουν μέρος των τειχών και καταφέρνουν να ανοίξουν τις πύλες του Φρουρίου. Η φρουρά της πόλης και πολλοί άμαχοι κατέφυγαν στο φρούριο της Φορτέτσας, όπου συνέχισαν να αμύνονται για 23 μέρες. Τελικά το φρούριο παραδόθηκε στους Τούρκους με συνθηκολόγηση στις 13 Νοεμβρίου 1646. Μετά την κατάληψη της πόλης από του Τούρκους, οι κάτοικοι κατέφυγαν είτε στον Χάνδακα, είτε στα Επτάνησα. Το σχέδιο της τουρκικής διοίκησης ήταν να καταλάβουν την μεγαλύτερη έκταση του νησιού ώστε να απομονώσουν τον Χάνδακα. Την άνοιξη του 1648 σχεδόν όλη η  ύπαιθρος είχε καταληφθεί από τους Τούρκους. Η επιβολή υψηλής φορολογίας από τους κατακτητές σε συνδυασμό με την καταστροφή των περιουσίων τους, έκαναν πολλούς χωρικούς να φθάσουν σε απόγνωση και να προσχωρήσουν στον Μουσουλμανισμό «με την προσδοκία κάποιας καλύτερης τύχης»28.

-21-