Η Κρητική επανάσταση είχε κέντρο και ορμητήριο τα Σφακιά και γρήγορα εξαπλώθηκε στην Δυτική Κρήτη. Συγκεκριμένα οι Σφακιανοί είχαν οργανώσει μία πολιτική αρχή με συλλογική διοίκηση για τη διαχείριση του επικείμενου αγώνα, την οποία ονόμασαν «Καγγελαρία Σφακίων»105. Στις 29 Μαΐου 1821 επικυρώθηκε η δράση της από τη Συνέλευση που έγινε στην Παναγία τη Θυμιανή. Η καγκελαρία, εκτός από την διοίκηση της επανάστασης, ανεφοδίαζε τους αρχηγούς με όπλα και πολεμοφόδια, προστάτευε τον άμαχο πληθυσμό και διενεργούσε εράνους για την ανέγερση για να ιδρυθεί νοσοκομείο στο Λουτρό Σφακίων. Αυτό που δεν είχε την δυνατότητα να αντιμετωπίσει ήταν οι τοπικές και προσωπικές αντιθέσεις των οπλαρχηγών και για αυτό αιτήθηκε από την Ελληνική κυβέρνηση και συγκεκριμένα από τον Δημήτριο Υψηλάντη να ορίσει έναν Γενικό Αρχηγό της Κρητικής επανάστασης. Παράλληλα, οι Τούρκοι προσπαθούσαν να ανακόψουν την δράση των επαναστατών με επιχειρήσεις σε Χωριά της Κυδωνίας και του Αποκόρωνα με απώτερο σκοπό να φτάσουν στα Σφακιά. Το καλοκαίρι του 1821 διεξάγονται άγριες μάχες στη Μαλάξα, τα Κεραμειά και τον Αποκόρωνα. Οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις δεν μπορούν να ανακόψουν την πορεία των επαναστατών. Μετά από την νικηφόρα μάχη στους Λάκκους Κυδωνίας, όπου ο Λατίφ πασάς με 5.000 άνδρες ηττήθηκε κατά κράτος στην προσπάθεια του να καταλάβει το Θέρισο, η επανάσταση εδραιώθηκε στην περιοχή των Χανίων106. Ανάλογες νικηφόρες μάχες έγιναν στο Ρέθυμνο και από τα λάφυρα εξοπλίστηκαν πολλοί άοπλοι επαναστάτες. Στην περιοχή του Ηρακλείου η επανάσταση έφτασε λίγο αργότερα, διότι η κάτοικοι ήταν διστακτικοί ως προς τη συμμετοχή τους στην επανάσταση. Η Μεσαρά ήταν το σημείο όπου ξεκίνησε η επανάσταση στο Ηράκλειο με πρωτεργάτη τον Μιχάλη Κουρμούλη, ο οποίος καταγόταν από οικογένεια κρυπτοχριστιανών στη Μεσαρά107. Οι Τούρκοι είχαν καταλάβει ότι για να κατασταλεί η επανάσταση είναι απαραίτητο να καταστραφούν τα Σφακιά. Τον Ιούλιο του 1821, ο Σερίφ πασάς του Ηρακλείου με την ιδιότητα του Σερασκέρη της Κρήτης οργάνωσε εκστρατεία με στόχο να καταλειφθούν τα Σφακιά. Με αρχηγό τον Καούνι ξεκίνησε από το Ηράκλειο εκστρατευτικό σώμα 3.500 ανδρών με ιππικό και πυροβολικό. Ο Ομέρ αγάς της Σητείας έστειλε άνδρες όπως και ο Οσμάν πασάς του Ρεθύμνου και οι στρατιωτικές δυνάμεις που συγκεντρώθηκαν έφτασαν τις 8.000 και κατευθύνθηκαν από το Ρέθυμνο προς τα Σφακιά108. Πέρασαν από τον Αποκόρωνα χωρίς να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά οι επαναστάτες. Από τα χωριά του Αποκόρωνα που πέρασε ο τουρκικός στρατός κατέστρεφε και λεηλατούσε. Πέρασαν από τον Αποκόρωνα και ενώθηκαν με τα στρατεύματα των Χανίων. Οι Σφακιανοί είχαν καταλάβει ότι η κατάσταση ήταν κρίσιμη και ζήτησαν βοήθεια από τους Σπετσιώτες. Ήθελαν όπλα, μπαρούτι και μερικά πλοία να κάνουν την εμφάνισή τους στα Παράλια της Κρήτης για να τρομάξουν τους Τούρκους. Η βοήθεια δεν έφτασε ποτέ και ο Οσμάν πασάς με τις δυνάμεις του μπήκε στα Σφακιά στις 29 Αυγούστου109. Η καταστροφή ήταν ανυπολόγιστη. Οι οπλαρχηγοί δεν προέβαλαν καμία αντίσταση, διότι προσπάθησαν να προστατεύσουν τις οικογένειές τους, οι οποίες είχαν καταφύγει στα φαράγγια και τις παραλίες με την ελπίδα ότι θα σωθούν από κάποιο πλοίο. Η επανάσταση φάνηκε ότι είχε κατασταλεί αλλά γρήγορα αναζωπυρώθηκε. Τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο του 1821 οι επαναστάτες συγκέντρωσαν νέες δυνάμεις και απώθησαν τους Τούρκους από την Κυδωνία και τον Αποκόρωνα. Οι επαναστάτες κατανόησαν ότι χρειαζόταν ενιαία στρατιωτική και πολιτική διοίκηση. Με αυτό τον τρόπο θα αντιμετώπιζαν την ασυμφωνία των οπλαρχηγών και θα είχαν την δυνατότητα να δράσουν με οργανωμένο σχέδιο στις πολεμικές επιχειρήσεις. Οι Κρητικοί απευθύνθηκαν στον Δημήτριο Υψηλάντη για να τους προτείνει ένα Γενικό αρχηγό της Κρήτης110. Για την θέση του Γενικού αρχηγού υποδείχτηκε μόνο ένας Κρητικός ο κρυπτοχριστιανός Ιωάννης Κουρμούλης από τη Μεσσαρά αλλά η πρόταση δεν έγινε δεκτή. Στη συνέχεια ο Δημήτριος Υψηλάντης απευθύνθηκε πρώτα στον Αλέξανδρο Κατακουζηνό, ο οποίος αρνήθηκε και στη συνέχεια στον Μιχαήλ Κομνηνό Αφεντούλη ή Αφεντούλιεφ, ο οποίος δέχτηκε την τιμητική πρόταση.
-39-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου