19 Ιουνίου, 2025

3. ΚΡΗΤΕΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 18ο ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ

  3.1. Ο Μανουήλ εκ Σφακίων 

 Ο Νεομάρτυρας Μανουήλ γεννήθηκε στα Σφακιά μεταξύ των ετών 1758 με 1760. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς χριστιανοί. Ωστόσο σε μικρή ηλικία απήχθη από τα Οθωμανικά στρατεύματα όταν κατέλαβαν την περιοχή των Σφακίων315. Ο Μανουήλ αναγκάσθηκε από τους Οθωμανούς να γίνει Μουσουλμάνος και να κάνει περιτομή. Ωστόσο κατάφερε να διατηρήσει την χριστιανική πίστη μέσα στη ψυχή του και κατάφερε να αποδράσει από τους ανθρώπου που τον κρατούσαν και έφτασε στη Μύκονο. Εκεί βρήκε έναν ιερέα και πνευματικό στον οποίο εξομολογήθηκε « το ακούσιο αμάρτημά του»316. Έπειτα τήρησε το επιτίμιο που όρισε ο πνευματικός του για παιδαγωγικούς λόγους και χρίσθηκε με το Άγιο Μύρο. Ο Μανουήλ ακολούθησε αυτά τα βήματα και επανήλθε στην Εκκλησία ως συνειδητός χριστιανός και παράδειγμα μετανοίας. Ο Μανουήλ λίγα χρόνια αργότερα παντρεύτηκε μία γυναίκα από τη Μύκονο και  απέκτησαν έξι παιδιά. Στη νησί παρέμεινε για τρεις δεκαετίες. Ωστόσο η σύζυγός του δεν τήρησε «την συζυγική πίστη και ο Μανουήλ αναγκάσθηκε να πάρει μαζί  του τα έξι παιδιά και να κατοικήσει σε άλλο σπίτι»317. Ο άνδρας της αδελφής της γυναίκας του Μανουήλ ήταν ένας πολύ κακός και ανήθικος άνθρωπος, ο οποίος απειλούσε ότι θα του κάνει κακό διότι υποτίμησε και περιφρόνησε την αδερφή της γυναίκας του318. Η ευκαιρία βρέθηκε όταν ένα πλοίο το οποίο μετέφερε ξυλεία από τη Σάμο στη Μύκονο συνάντησε ένα πλοίο του Οθωμανικού ναυτικού, το οποίο επιτηρούσε την περιοχή του Αιγαίου. Ο τούρκος αγάς του πολεμικού πλοίου έδωσε εντολή στο πλοίο που μετέφερε ξυλεία να πλησιάσει για τον καθιερωμένο έλεγχο. Ο σύγγαμβρος ή μπατζανάκης του Μανουήλ εργαζόταν ως υπηρέτης στο Τουρκικό πλοίο. Μόλις είδε τον Μανουήλ ενημέρωσε τον αγά ότι ο Μανουήλ ήταν κάποτε μουσουλμάνος, απαρνήθηκε την πίστη του και έγινε χριστιανός. Ο αγάς έδωσε άμεσα εντολή να συλληφθεί και να το φέρουν μπροστά του. Μόλις τον συνέλαβαν και τον πήγαν στον αγά, τον ρώτησε αν είναι χριστιανός. Ο Μανουήλ του απάντησε ότι είναι χριστιανός από τη μέρα που γεννήθηκε. Ο Τούρκος αγάς οργισμένος του απάντησε ότι γεννήθηκες χριστιανός, αλλά αρνήθηκες αυτή την πίστη και έγινες μουσουλμάνο και πρέπει στο Μωάμεθ να πιστεύεις και τη διδασκαλία του να ακολουθείς. Αλλιώς θα υποστείς πολλά βασανιστήρια και θα θανατωθείς. Ο Μανουήλ του απάντησε με ψυχική δύναμη που έλαβε από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος ότι γεννήθηκε  χριστιανός, είναι χριστιανός και θα πεθάνει σαν χριστιανός319. Η απάντηση του Εμμανουήλ εξόργισε τον αγά και τον παρέδωσε στους βασανιστές για να το τιμωρήσουν. Ο Μανουήλ βασανιζόταν για πολλές μέρες και δεχόταν απειλές μέχρι το πλοίο του Οθωμανικού ναυτικού φτάσει στη Χίο όπου ήταν η έδρα του καπετάν Κουτσούκ πασά με την βασιλική αρμάδα του τουρκικού στόλου 320. Μόλις έφτασε το πλοίο στη Χίο ο Μανουήλ παρακάλεσε ένα Υδραίο χριστιανό που ήταν μαζί του στο πλοίο να πάει να του βρει ένα πνευματικό για να εξομολογηθεί. Ωστόσο κανένας πνευματικος δεν πήγε από φόβο και ένας από τους πνευματικούς έδωσε κρυφά συμβουλές στον Υδραίο ναυτικό για να συμβουλεύσει και να στηρίξει τον  Μανουήλ στην πορεία του προς το μαρτύριο321. Ο Μανουήλ άκουσε τα πνευματικά λόγια με ενθουσιασμό και αισθάνθηκε έτοιμος να πεθάνει για την πίστη του στο Χριστό ακόμα και την ίδια στιγμή που τα άκουγε.    Μετά από τα πνευματικά λόγια που ενίσχυσαν την πίστη του Μανουήλ, ο αγάς του πλοίο τον παρέδωσε στο ναύαρχο Κουτσούκ πασά και του ανέφερε τα γεγονότα. Τότε ο Κουτσούκ ρώτησε τον Μανουήλ αν ήταν μουσουλμάνος και μετά έγινε χριστιανός. Ο αθλητής του Χριστού απάντησε με παρρησία ότι είναι χριστιανός. Δόθηκε διαταγή να τον γυμνώσουν για να δουν τα απόκρυφα μέρη του και διαπίστωσαν ότι είχε υποστεί περιτομή. Μετά από αυτή την αποκάλυψη ο τούρκος ναύαρχος τον ρώτησε πως μπορεί, ακόμα, να επιμένει ότι είναι χριστιανός. Ο Μανουήλ απαντά με παρρησία ότι γεννήθηκε χριστιανός, σε νεαρή ηλικία συνελήφθηκε από τους Τούρκους και με τη βία εξισλαμίσθηκε. Στη συνέχεια ομολογεί ότι « είναι χριστιανός και θα παραμείνει πιστός στον Σωτήρα και λυτρωτή Ιησού Χριστό»323. Μόλις ο Τούρκος πασάς άκουσε την θαρραλέα ομολογία πίστεως του Μανουήλ κατάλαβε ότι η πίστη του δεν μπορεί να κλονιστεί και διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Τότε ο Μανουήλ χωρίς να φοβηθεί ή να αγχωθεί ήταν έτοιμος για το μαρτύριο και όπως αναφέρει το συναξάρι του είπε «δόξα σοι ο Θεός»324. Αμέσως οι υπηρέτες του πασά άρπαξαν τον Μανουήλ και τον οδήγησαν στην περιοχή Παλαιά Βρύση, μακριά από το παλάτι και κοντά σε ένα σφαγείο. Το συγκεκριμένο σημείο όπως αναφέρει ο πρωτοπρεσβύτερος Μάρκος Βασιλάκης βρίσκεται σήμερα «μεταξύ των Νέων Σφαγείων και του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής Χίου»325. Ο Μανουήλ γονάτισε και περίμενε με υπομονή και ηρεμία τον θάνατο για την αγάπη   του Χριστού. Αλλά ο δήμιος δείλιασε, πέταξε το ξίφος και έφυγε τρέχοντας. Το γεγονός αυτό προκάλεσε αναστάτωση στο τουρκικό στράτευμα και ένας αξιωματικός του ναυάρχου πήρε το ξίφος και άρχισε να χτυπά τον μάρτυρα σε πολλά  σημεία του σώματος του «σφαζοντάς τον κυριολεκτικά σαν αληθινό πρόβατο του Κυρίου»326. Το μαρτύριο του νεομάρτυρα Μανουήλ έγινε 15 Μαρτίου 1792 και ώρα τέσσερις το πρωί327. Πλήθος κόσμου συρρέει στον τόπο του μαρτυρίου για να προσκυνήσουν το λείψανο του αγίου Μανουήλ. Ο Κουτσούκ πασάς μόλις μαθαίνει το συγκεκριμένο γεγονός, δίνει εντολή να δέσουν μεγάλες πέτρες στο σώμα και το κεφάλι του μάρτυρα και να το ρίξουν στη θάλασσα. Τη βιογραφία και το μαρτύριο του αγίου Νεομάρτυρα Μανουήλ εκ Σφακίων έγραψε ο Νικόδημος ο Αγιορείτης και χειρόγραφο του μαρτυρίου σώζεται στη βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος τους Αγίου Όρους. Το 1959 με απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και μετά από εισήγηση του Μητροπολίτη Λάμπης και Σφακίων Ισιδώρου αναγνωρίσθηκε επισήμως ως άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Μανουήλ και κατατάχθηκε στο αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η μνήμη του αγίου τιμάται από τη Εκκλησία στις 15 Μαρτίου σε περικαλλείς ναούς στο χωρίο Ασκύφου της επαρχίας Σφακίων, στην Πάτμο, την Χίο και στη Μύκονο328. 322  

-89-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου