α) Ο συγγραφέας και η γνησιότητα των Επιστολών
Καταρχήν, πρέπει να τονίσουμε ότι η αυθεντία των Επτά Επιστολών, που αποδίδονται στον Άγιο Αντώνιο δεν είναι μία καινοφανής πρόταση του Rubenson την οποία προσπάθησε να επιβάλει στο έργο του σχετικά με τον Άγιο Αντώνιο, αλλά μία παραδοσιακή άποψη, που γίνεται αποδεκτή από τους περισσότερους ερευνητές189 και μάλιστα αποδεκτή και από τους Έλληνες Πατρολόγους190. Μπορούμε να συνοψίσουμε τα επιχειρήματα για την γνησιότητα των Επιστολών στον Άγιο Αντώνιο στα εξής:
1-Αναφέρει ο Αντώνιος το όνομα του ως συγγραφέα και αποστολέα των Επιστολών σε τέσσερις Επιστολές (2-4-5-6), γεγονός, που συναντάμε σε όλες τις παραδόσεις των Επιστολών. Επιπλέον, όλα τα χειρόγραφα σε όλες τις παραδόσεις αποδίδουν τις Επιστολές στον μεγάλο ασκητή της ερήμου χωρίς καμία εξαίρεση. Το πιο παλαιό χειρόγραφο είναι το συριακό, που χρονολογείται το έτος 534 μ.Χ.
2-Ο Άγιος Ιερώνυμος στο βιβλίο του De viris illustribus191 το έτος 392 μνημονεύει με σαφήνεια τον Άγιο ως συγγραφέα των Επτά αυτών Επιστολών.
3-Ο Άγιος Σενούντα, που γεννήθηκε το 333 μ.Χ. και έγινε μοναχός το 370, αναφέρει σε παραπομπές του τη δεύτερη συλλογή των Επιστολών (13-20), και τις αποδίδει στον Άγιο Αντώνιο. Επίσης, ο μαθητής του Βήσα έχει δύο παραπομπές από την Έκτη Επιστολή και τις αποδίδει και αυτός στον Άγιο Αντώνιο. Να σημειωθεί ότι οι παραπομπές του Βήσα είναι πολύ ακριβείς192.
4-Στην πρώτη Επιστολή υπάρχει μία παράγραφος, που την συναντούμε στα Αποφθέγματα του Αγίου Αντωνίου, που χρονολογούνται στον πέμπτο αιώνα. Το περιεχόμενο και η δομή της Επιστολής αυτής απομακρύνει την υπόθεση ότι η παράγραφος αυτή ενσωματώθηκε στο κείμενο της Επιστολής.
5-Η σύγκριση μεταξύ των Επιστολών και των επιστολών του Αγίου που αναφέρονται στις λεγόμενες παχωμιανές πηγές193 δείχνει μεγάλη αρμονία μεταξύ τους. Ιδιαίτερα η έκφραση του Αγίου «οι αληθινοί Ισραηλίτες» και η ερμηνεία του ονόματος του Ισραήλ.
6-Η σύγκριση μεταξύ των Επιστολών και του Βίου του δείχνει ότι έχουν πολλά κοινά στοιχεία μεταξύ τους, όπως η μεγάλη του ομιλία και ο διάλογός του με τους φιλόσοφους.
7-Απουσιάζει εντελώς από τις Επιστολές το ρητορικό ύφος, η λογοτεχνική γλώσσα ενώ κάποιες φορές σε ορισμένα σημεία δεν υπάρχει οργανωμένη παρουσίαση των θεμάτων194, γεγονός που μας επιτρέπει να σχηματίσουμε κάποια εντύπωση για το μορφωτικό επίπεδο του συγγραφέα, που συμφωνεί με την προσωπικότητα του Αγίου Αντωνίου.
8-Η παραδοσιακή εικόνα του Αγίου ως αγράμματου έχει ανασκευαστεί από πολλές πηγές, λόγω της συνήθειας του Αθανασίου να παρουσιάζει την προσωπικότητα του Αγίου ως «θεοδίδακτου» 195. Επιπρόσθετα, το επιχείρημα ότι ο Άγιος δεν γνώριζε την ελληνική γλώσσα, δεν συμφωνεί με την προσωπικότητα του συγγραφέα, και μπορεί να ανασκευαστεί εξαιτίας των επαφών, πού διατηρούσε με την Σχολή της Αλεξανδρείας, άρα και με το ελληνικό πνεύμα, γεγονός, που διαφαίνεται στην σχέση του με τους μεγάλους διδάσκαλους της, όπως με τον Δίδυμο τον Τυφλό και με τον Άγιο Αθανάσιο196.
9-Όλες οι πηγές σχετικά με τον Άγιο δεν έχουν την ίδια αξιοπιστία με αυτή, που έχουν οι Επιστολές, διότι οι περισσότερες από αυτές τις πηγές χρονολογούνται σε μία μεταγενέστερη εποχή, δηλαδή μετά την καταδίκη του Ωριγενισμού. Επομένως οι πηγές αυτές δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν τα ωριγενιστικά στοιχεία των επιστολών, ενώ ευνόησαν την εικόνα του Αντωνίου των Αποφθεγμάτων. Στο τέλος, πρέπει να τονίσουμε ότι η απόρριψη της απόδοσης των Επιστολών στον Άγιο Αντώνιο δεν μειώνει σε τίποτε την τιμή και την αξία των Επιστολών, που θεωρούνται το αρχαιότερο και πιο αξιόπιστο κείμενο κατά την πρώιμη περίοδο ανάπτυξης της μοναχικής πνευματικότητας.
-66-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου