3- Οι τρεις κινήσεις του σώματος (35-41). Αυτή η παράγραφος διασώθηκε μόνο στα ελληνικά, στα Αποφθέγματα του Αγίου Αντωνίου
Η Αραβική μετάφραση
35 Και εγώ γνωρίζω ότι υπάρχουν τρεις κινήσεις στο σώμα:
Η πρώτη κίνηση είναι μόνιμη στο σώμα και δεν έχει καμιά εξουσία να ενεργεί χωρίς τη συγκατάθεση της ψυχής.
37 Η Δεύτερη κίνηση ελκύει το σώμα με δελεαστικά φαγητά και ποτά. Έτσι, η θερμότητα του αίματος, που προέρχεται από τη μεγάλη κραιπάλη, πολεμάει σκληρά το σώμα και το ελκύει προς τις κακές επιθυμίες, γι’ αυτό ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, προειδοποιεί τους μαθητές Του λέγοντας: «Προσέξτε, καλά, τους εαυτούς σας. Μην παραδοθείτε στην κραιπάλη και στη μέθη»212· 38 και ο απόστολος Παύλος λέει «Να μη μεθάτε με κρασί, που οδηγεί στην ασωτία».213 39 Πρέπει, λοιπόν, όλοι αυτοί, που ενδύθηκαν το σχήμα του μοναχισμού, 40 να λένε μαζί με τον απόστολο Παύλο: «Αλλά με σκληρές ασκήσεις ταλαιπωρώ το σώμα μου και το υποδουλώνω» 214.
Η Τρίτη Κίνηση είναι αυτή, που προέρχεται από τα ακάθαρτα πνεύματα, τα οποία προκαλούν εμπόδια σε εκείνους που επιθυμούν να εισέλθουν στην πύλη της καθαρότητας.
Ο λόγος από τα ελληνικά αποφθέγματα
Εἶπεν ὁ ἀββᾶς Ἀντώνιος: Λογίζομαι ὅτι ἔχει τὸ σῶμα κίνησιν φυσικὴν συναναφυεῖσαν αὐτῷ. Ἀλλ' οὐκ ἐνεργεῖ, μὴ θελούσης τῆς ψυχῆς, μόνο δὲ σημαίνει ἐν τῷ σώματι ἀπαθῆ κίνησιν. Ἔστι δὲ καὶ ἄλλη κίνησις ἐκ τοῦ τρέφειν καὶ θάλπειν τὸ σῶμα βρώμασι καὶ πόμασιν· ἐξ ὧν ἡ θέρμη τοῦ αἳματος διεγείρει τὸ σῶμα πρὸς ἐνέργειαν. Διὸ καὶ ἔλεγεν ὁ Ἀπόστολος, «μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ὧ ἐστιν ἀσωτία». Καὶ πάλιν ὁ Κύριος ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῖς μαθηταῖς ἐντελλόμενος εἶπε, «βλέπετε, μήποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλη καὶ μέθῃ». Ἔστι δέ τις καὶ ἑτέρα κίνησις τοῖς ἀγωνιζομένοις, ἐξ ἐπίβουλῆς καὶ φθόνου δαιμόνων ἐπιγινομένη· ὥστε εἰδέναι δεῖ, ὅτι τρεῖς εἰσι σωματικαὶ κινήσεις, μία μὲν φυσικὴ, ἑτέρα δὲ ἐκ πληροφορίας τροφῶν, ἡ δὲ τρίτη ἀπὸ δαιμόνων.
Δεν μπορούμε να αποφανθούμε με βεβαιότητα για το αν το κείμενο των Αποφθεγμάτων έχει αντιγραφεί κατά λέξη από το ελληνικό κείμενο της Επιστολής, που χάθηκε. Προσομοιάζει όμως πολύ περισσότερο με τις μεταφράσεις της ελληνικής παράδοσης απ’ ότι το αραβικό κείμενο.
Οι τρεις αυτές κινήσεις είναι οι εξής: μία από την φύση, η δεύτερη από τα τρόφιμα και η τελευταία από το φθόνο του διαβόλου. Η Αραβική μετάφραση προσθέτει μία αναφορά –που δεν βρίσκεται στις άλλες μεταφράσεις– για το σχήμα του μοναχισμού και λέει «39 Πρέπει, λοιπόν, όλοι αυτοί, που ενδύθηκαν το μοναχικό σχήμα, 40 να λένε μαζί με τον απόστολο Παύλο: «Αλλά με σκληρές ασκήσεις ταλαιπωρώ το σώμα μου και το υποδουλώνω»215.
4- Ο τρόπος να υποτάσσει ο άνθρωπος τις κινήσεις του σώματος μέσω της υπακοής στο Πνεύμα (42-45).
Στη συνέχεια παρατίθενται και επεξηγούνται δύο μέθοδοι αντίδρασης του ανθρώπου στην αντιμετώπιση αυτών των κινήσεων του σώματος.
Η πρώτη είναι «να οπλιστεί η ψυχή με τη διαρκή υπομονή και τη μαρτυρία του Πνεύματος του Θεού.» ούτως ώστε «να διδάσκει το Άγιο Πνεύμα το νου πως να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα από τις τρεις αυτές κινήσεις».
Η δεύτερη αφορά τις περιπτώσεις κατά τις οποίες «παραβλέπει ο άνθρωπος αυτές τις μαρτυρίες» με αποτέλεσμα «να τον εξουσιάζουν τα ακάθαρτα πνεύματα και να του μολύνουν το σώμα». Τότε έχοντας επίγνωση η ψυχή της κατάστασής της αναζητά την ελπίδα και τη σωτηρία, «44 και τότε αρχίζει η ψυχή να αναζητά βοήθεια. Αν όμως μετανοήσει και ενωθεί με το Πνεύμα της σωτηρίας, 45 θα διδάσκεται τότε ότι η υπομονή για τη Θεία χάρη θα είναι η ανάπαυση και η ειρήνη της»
-78-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου