ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 19ο

 2.9 Οσία Θωμαΐς εκ Λέσβου 

 Στις αρχές του 10ου αιώνα, περί τη έτη 910-913, γεννήθηκε στο νησί της Λέσβου η ευλογημένη Θωμαΐς. Από την αρχή της ζωής της έδωσε δείγματα αγιότητας και φάνηκε πως ήταν προορισμένη για μια ζωή υψηλών πνευματικών επιδόσεων. Αν και η ζωή της ήταν σύντομη, καθώς έζησε μόνο 38 έτη, κατάφερε να δοξαστεί για την επιμονή της και την αέναη αγάπη και ευσπλαχνία της προς όλους. Η Αγία Θωμαΐς έγινε γνωστή στην τοπική εκκλησία του νησιού περίπου το 1961. Η μνήμη της εορτάζεται στις 3 Ιανουαρίου, αν και πηγές αναφέρουν πως αρχικά η μνήμη της εορταζόταν την πρώτη μέρα του έτους.94  

Η Θωμαΐς προερχόταν από πλούσια και έντιμη οικογένεια. Γονείς της ήταν ο Μιχαήλ και η Καλή, ένα ξεχωριστό ζευγάρι του νησιού. Ήταν αριστοκράτες, αλλά συνάμα ταπεινοί και απλοί άνθρωποι, με αρκετά μεγάλη κτηματική περιουσία. Το ευλογημένο ανδρόγυνο πέρασε χρόνια ευλογημένα και γεμάτα αφοσίωση, όμως, ένας αβάσταχτος πόνος τους μαύριζε την καρδιά. Αντιμετώπιζαν πολλά χρόνια το πρόβλημα της ατεκνίας. Η Καλή υπέμενε σιωπηλά τον πόνο της. Μέσα από την προσευχή και την πίστη τους κατάφεραν να το αντιμετωπίσουν και απέκτησαν ως θείο δώρο την Θωμαΐδα. Στον ύπνο, μάλιστα, της ενάρετης αυτής γυναίκας εμφανίστηκε η Παναγία και την διαβεβαίωσε ότι όχι μόνο θα τεκνοποιούσε αλλά πολύ περισσότερο το παιδί αυτό θα διακρινόταν για τον εσωτερικό πλούτο και την αγιότητα του. Το κορίτσι που γεννήθηκε ένα χρόνο αργότερα καθόλου δεν ομοίαζε με τις άλλες κοπέλες του νησιού. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής της διακρίθηκε για την πίστη, την σωματική της ομορφιά, την πνευματική της ανωτερότητα και την ταπεινότητα. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά την έκαναν ιδιαίτερα ελκυστική σε πολλούς νέους, οι οποίοι πλησίαζαν τον πατέρα της και τη ζητούσαν για γυναίκα τους.95 

 Η Θωμαΐς, ούσα 24 χρόνων, ήρθε αντιμέτωπη με την έντονη επιθυμία των γονιών της να νυμφευθεί. Η νεαρή τότε κοπέλα είχε ήδη εκδηλώσει έντονα την επιθυμία της να ακολουθήσει τη μοναστική ζωή. Παρά την κατηγορηματική άρνηση της, οι γονείς της κατάφεραν να την μεταπείσουν και να νυμφευθεί. Η ενάρετη Θωμαΐς παντρεύτηκε έναν έμπορο, κάποιον Στέφανο. Δεν στέρησε ποτέ από το σύζυγο της την ηδονή του συζυγικού βίου παρά το γεγονός ότι η ίδια, πριν το γάμο, επιθυμούσε να διατηρήσει την παρθενία της. Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί ότι ο έγγαμος βίος δεν μετρίασε  καθόλου τον θείο ζήλο της Θωμαΐδος και δεν την οδήγησε σε ραθυμία, φιληδονία και αμέριμνη ζωή καθώς συνέχισε να υπηρετεί πιστά το θέλημα του Θεού. Η Θωμαΐς γέμιζε τις ημέρες της με προσευχή, νηστεία, εκκλησιασμό και αγαθοεργίες. Παρείχε συστηματική βοήθεια σε φτωχούς, έντυνε γυμνούς, συνέδραμε αρρώστους. Ήταν, επίσης, καλή υφάντρα και έτσι έφτιαχνε ρούχα για τους φτωχούς. Θεωρούσε την ελεημοσύνη ύψιστη χριστιανική αρετή. Επιπλέον, περιποιούνταν και έλουζε φτωχούς και ζητιάνους. Τα αρχοντικό της αποτέλεσε καταφύγιο πολλών ανθρώπων και κυρίως παρείχε βοήθεια σε χήρες και ορφανά. 96 Η χριστιανική της πορεία και ο ενάρετος χαρακτήρας της δεν φάνηκε να συγκινεί ιδιαίτερα τον σύζυγο της που θεωρούσε παράλογη την διαρκή ενασχόληση της με αγαθοεργίες. Δεν άργησε να γίνει βάρβαρος και υβριστικός. Η Θωμαΐς υπέμενε καρτερικά την κακοποιητική συμπεριφορά του συζύγου της, τον άκουγε σιωπηλά και μέσα της προσευχόταν να τον φωτίσει ο Θεός. Καμία προσευχή της όμως δεν εισακούστηκε και ο ίδιος συνέχισε να συμπεριφέρεται αχαρακτήριστα στην ταλαίπωρη και ευαίσθητη Θωμαΐδα. Δεν λογάριαζε αν ήταν παρόντες οι γονείς της. Την κατηγορούσε ευθαρσώς και πολλές φορές την χτυπούσε μπροστά τους. Οι ύβρεις, οι εμπαιγμοί και οι καθημερινοί ξυλοδαρμοί συνεχίστηκαν. Εκείνη, ωστόσο, παρέμενε υπόδειγμα συζύγου και ήλπιζε πως θα έρθει η ώρα που ο Θεός θα έκανε το θαύμα Του και θα τον συνέφερνε. 97 Ο καιρός περνούσε χωρίς καμία αλλαγή στον δύστροπο χαρακτήρα του συζύγου της. Έπειτα μετακομίζουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου η απάνθρωπη τακτική του συζύγου της συνεχίζεται και επιδεινώνεται. Η υπεράνθρωπη καρτερία και γενναιότητα της Αγίας προκαλούσαν οπωσδήποτε κατάπληξη και απορία στον βάρβαρο αυτό άντρα. Στο μεταξύ, η ενάρετη ζωή της Θωμαΐδος και το ιδιότυπο μαρτύριο της άρχισαν να γίνονται γνωστά. Όλοι στη γειτονιά και στην Πόλη άκουγαν και έβλεπαν τα παθήματα της. Θαύμαζαν  την υπομονή της, καθώς έδινε δύναμη και σε άλλες γυναίκες που αντιμετώπιζαν την βάναυση και θηριώδη συμπεριφορά των συζύγων τους. 98 Η Θωμαΐς αγαπούσε τόσο τον άντρα της που πίστευε πως κάποτε θα καταλάβαινε τα λάθη του, θα εκτιμούσε τον χαρακτήρα της, θα λυτρωνόταν και θα σωζόταν. Η προσήλωση της στον αδιάλυτο θεσμό του γάμου και το γεγονός ότι αποτέλεσε πρότυπο καρτερίας, πίστης και αγιότητας την οδήγησε στο να λάβει την ευλογία του Θεού. Ο Θεός την ευλόγησε με το να κάνει θαύματα και να προσφέρει ανακούφιση σε όσους συνανθρώπους της υπέφεραν. Όσο ήταν μάλιστα εν ζωή αναφέρεται ότι πραγματοποίησε πέντε θαύματα. Ένα εξ’ αυτών ήταν ότι θεράπευσε έναν δαιμονισμένο άντρα. Έχρισε τον άντρα με λάδι και προσευχήθηκε γι’ αυτόν. Έτσι, κατάφερε να απελευθερώσει και να θεραπεύσει την ψυχή του από τα δεσμά του διαβόλου. Η Αγία, μεταξύ άλλων, προσέφερε ανακούφιση σε παράλυτους και καρκινοπαθείς και θεράπευσε αμαρτωλές γυναίκες. Ο θάνατος της επήλθε σε ηλικία 38 ετών. 

Εκτός από τη βαθειά ταπεινοφροσύνη της είχε και το χάρισμα της προφητείας. Ζήτησε από τους οικείους της να μην ενταφιάσουν το σκήνωμα της μέσα στον ιερό ναό, αλλά στο προαύλιο, έως ότου υποδείξει ο Κύριος το θέλημα του. Η δούλη του Θεού απεβίωσε την 1η Ιανουαρίου και το σκήνωμα της θάφτηκε στην Θεομητορική Μονή «Τα Μικρά Ρωμαίου». Ο τάφος της και το λείψανο της έγιναν πηγή θαυμάτων. Στα τελευταία θαύματα της αναφέρεται, μάλιστα, ότι θεράπευσε τον βάρβαρο σύζυγο της, ο οποίος οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στον τάφο της και μετανόησε. Το λείψανο της βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη μέχρι και το 1453, όπου έγινε η Άλωση της Πόλης από τους Τούρκους. Μετά χάνεται κάθε σχετική πληροφορία.99 Η Αγία Θωμαΐς ήταν λιμάνι απάνεμο για πολλές συζύγους. Κατέφευγαν σ’ εκείνη όταν ζούσε πολλά ζευγάρια για να ακούσουν απ’ το άγιο στόμα της δύο λόγια θαλπωρής. 

-64-