Στα πλαίσια των εσπερινών ομιλιών που πραγματοποιούνται στον Ιερό Ναό Αγίου Νείλου Πειραιώς αλλά και επ’ ευκαιρία της ενάρξεως της ενοριακής Σχολής Γονέων, το Σάββατο 29 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε ομιλία από
τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Αντίπα Νικηταρά, πρώην Πατριαρχικό Έξαρχο Πάτμου με θέμα: «Αρετή και Παιδαγωγική».
Ο Πανοσιολογιώτατος κατά την ομιλία του, αφού ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ, αναφέρθηκε πρώτα στο γεγονός ότι σήμερα η υγιής κοινωνία προσώπων, μεταποιείται σε ανώνυμες, απρόσωπες παραποιημένες σχέσεις με ευκολία προσέγγισης και με ευκολία
διαφυγής από συναισθήματα, από καταστάσεις, από τον συνάνθρωπό μας αλλά κυρίως από τον εαυτό μας και από τον Θεό. Γι΄ αυτό αποτελεί παιδαγωγική επιταγή των καιρών, το πρόταγμα της παιδαγωγικής του Ορθοδόξου βιώματος που είναι κατά βάση ασκητικό, βίωμα κοινωνίας, βίωμα
θέωσης και όχι η ηθική της αυτοδικαίωσης, που είναι βίωμα αγιότητας και όχι χλιαρότητας, βίωμα αγώνα και όχι ευκολίας και εφησυχασμού.
Η Ορθόδοξη Πνευματικότητα καλείται να παιδεύσει τον άνθρωπο ως εικόνα και στόχο του Θεού, προορισμένο σε κοινωνία με τον Λόγο, τον άνθρωπο ως
εκφραστή της κενωτικής αγάπης, της αληθούς γνώσης και της ελεύθερης αυτοσυνείδητης εκλογής της αρετής. Η αληθή γνώση, κατά την ορθόδοξη
πατερική παράδοση στοιχείται στην προσωπική κοινωνία ανθρώπου καιΘεού.
Ο άνθρωπος, που από την νηπιακή ηλικία βρίσκεται σε πορεία αρετής είναι σε πορεία προς γνώση υποστατική, πορεία ενυπόστατη μέσα στην υπόσταση του Χριστού, η οποία τον αναγεννά και τον οδηγεί στην πληρότητα της υπάρξεως και στην αληθή γνώση του εαυτού του.
Στην καρδιά της Ορθόδοξης παιδαγωγικής βρίσκεται η αναγνώριση ότι η αληθινή γνώση του Θεού είναι σχέση, όχι πληροφορία. Το παιδί δεν οδηγείται στον Θεό μέσα από αφηρημένες θεωρητικές αναλύσεις, αλλά μέσα από
ζωντανές εμπειρίες. Ο Θεός γίνεται για το παιδί φίλος, Πατέρας, Προστασία, συνοδοιπόρος. Αυτό σημαίνει ότι ο ορθόδοξος τρόπος γνωριμίας με τον Θεό συνδέεται με την καθημερινή ζωή: το παιδί βλέπει την εικόνα του Χριστού που ασπάζεται η μητέρα του, ακούει την ευχή του πατέρα, συμμετέχει σε μία μικρή
δέηση προ του φαγητού, ανάβει ένα κερί. Η παιδαγωγία στην σχέση με το Χριστό ξεκινά μέσα στην οικογένεια. Γίνεται αγωγή με σύντομες περιεκτικές
φράσεις: «Έχει ο Θεός», «Θεού θέλοντος», «Μεγάλος είναι ο Θεός», «Η Παναγιά μαζί σου», η ευχή δε: «Η Παναγιά μαζί σου» περιέχει ολόκληρη την Ορθόδοξη Παράδοση! Εν συνεχεία αναφέρθηκε στον σύγχρονο Όσιο Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Αν δεν
αγιάζονται οι γονείς, αν δεν αγωνίζονται, μεταδίδουν το κακό που έχουν μέσα τους. Αν οι γονείς δεν ζούν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ο διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις των παιδιών. Η αγάπη, η ομοψυχία, η καλή συνεννόηση των γονέων παρέχουν ασφάλεια και σιγουριά στα παιδιά.Η συμπεριφορά των παιδιών έχει άμεση σχέση με την κατάσταση των γονέων».
Η παιδαγωγία της Εκκλησίας δεν στηρίζεται σε συστήματα απρόσωπης διδασκαλίας, η σε μηχανιστικό κανόνα ηθικολογίας, αλλά εκπορεύεται από την εμπειρία της ζωής εν Χριστώ, όπου η αλήθεια βιώνεται ως κοινωνία. Η Εκκλησία είναι παιδαγωγός. Μέσα στην Εκκλησία το παιδί μαθαίνει: Την
ταπείνωση, διότι βιώνει άρρητο μυστήριο. Τη διάκριση, διότι παιδαγωγείται εμπειρικά στο αγαθό. Με τα βιώματα της λατρευτικής ζωής το παιδί καλλιεργεί την εσωτερική ζωή.
Μέσα στην Εκκλησία το παιδί μαθαίνει: Την ταπείνωση, διότι βιώνει άρρητο μυστήριο. Τη διάκριση, διότι παιδαγωγείται εμπειρικά στο αγαθό. Την αλληλοπεριχώρηση και την αγάπη, ως κοινωνικό αγαθό. Την ευγνωμοσύνη, διότι χαίρεται με την λειτουργική ζωή. Την ελπίδακαί την πίστη διότι ότι ο Θεός
είναι παρών. Την μετοχή στην ζωντανή παρουσία του Χριστού και στην πρόσληψη του τύπου και του υποδείγματος των Αγίων. Με τα βιώματα της λατρευτικής ζωής το παιδί καλλιεργεί την εσωτερική ζωή.
Για την ορθόδοξη παράδοση, το παιδί είναι ένα ένδοξο μυστήριο. Εμπεριέχει μέσα του όλους τους σπόρους της χάριτος, την δυνατότητα για αρετή, την προοπτική της θεώσεως. Η παιδαγωγική πορεία προς τη αρετή δεν είναι οδός
αναγκασμού, αλλά δρόμος ελευθερίας. Δεν είναι διδασκαλία, αλλά μαρτυρία·δεν είναι ηθικολογία, αλλά εμπειρία· δεν είναι σύστημα, αλλά σχέση.
Μέσα από την αληθινή γνώση του Θεού, την εμπειρία της Εκκλησίας, την προσευχή, την αγάπη, την πίστη και την κοινωνία με τον άλλον, το παιδί οδηγείται απαλά, φυσικά, υγιώς, στην ανακάλυψη του βαθύτερου εαυτού του.
Η αρετή γίνεται τότε όχι ένα «πρέπει», αλλά ένα «είμαι»· όχι ένας κανόνας,αλλά ένας τρόπος ζωής· όχι ένα κοινωνικό στολίδι, αλλά η ελευθερία της καρδιάς. Η πρόσκληση: «Άφετε τα παιδία έρχεσθαι προς με...» είναι τώρα και πάντα.
Η προσέγγιση του παιδίου προς τον Θεόν θα καλλιεργηθεί πρώτιστα με τηνατμόσφαιραν της αγάπης, της ειρήνης και της εμπιστοσύνης που επικρατεί μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Όταν οι γονείς βιώνουν την πίστη όχι ως ηθικισμό ή επιβολή κανόνων, αλλά ως τρόπο ζωής , μέσα στην αλήθεια και
την ταπείνωση, το παιδί εμπνέεται και στρέφεται στο ιερό και στο άκτιστο. Η συμμετοχή του στη λατρεία της Εκκλησίας, η εξοικείωση με την προσευχή ως διάλογο με τον Θεόν, η εμπειρία της συγχωρήσης και της ανεπιτηδεύτης αγαπης, και η πατρική καθοδήγηση, ενεργούν ως πνευματικά σπέρματα.
Στο τέλος της ομιλίας, εκ μέρους της ενορίας του Αγίου Νείλου Πειραιώς, ο προϊστάμενος του Ιερού Ναού εξέφρασε την βαθύτατη ευγνωμοσύνη προς τον Πανοσιολογιώτατο για την μεστή και γεμάτη νοήματα ομιλία του.
Ἐκ τοῦ ἰεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Νείλου Πειραιῶς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου