20 Νοεμβρίου, 2018

Τι γίνεται στο CERN;

— Τι γίνεται στο CERN;, με ρώτησε ένας φίλος .

— Κατάφεραν να βάλουν μπρος τη μηχανή και με χαρά διαπίστωσαν ότι δουλεύει, απάντησα!


Ο μεγάλος  αδρονικός συγκρουστής (LHC) δεν είναι ένας συνηθισμένος επιταχυντής σωματιδίων. Επιταχύνει πρωτόνια σε ενέργειες περίπου 7.000 φορές μεγαλύτερες από τη μάζα τους, και τα τοποθετεί σε δύο αντίθετα κινούμενες δέσμες, οι οποίες τελικά θα οδηγούνται σε σύγκρουση.

Το πάχος κάθε μιας από τις δέσμες είναι πιο λεπτό από τη τρίχα ανθρώπου. Και όταν τελικά συγκρούονται, συσσωρεύεται στο σημείο συγκρούσεως μια τεράστια ποσότητα ενέργειας. Μια ενέργεια περίπου 14.000 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του πρωτονίου, μέσα σε μια ακτίνα μικρότερη από το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας. Τέτοια τεράστια πυκνότητα μοιάζει σαν αυτή των πρώτων στιγμών της Δημιουργίας.

Η ενέργεια αυτή δεν μπορεί παρά να υλοποιηθεί παράγοντας ότι σωματίδια μπορούν να παραχθούν. Όχι μόνον ότι υπάρχουν σήμερα αλλά και όλα εκείνα που δημιουργήθηκαν στην αρχή. Έπαιξαν το ρόλο τους στη διαμόρφωση του 
Σύμπαντος…και μετά πέθαναν…


Χιλιάδες στοιχεία θα πρέπει να συνεργασθούν αρμονικά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. 
Προς το παρόν η μια δέσμη των πρωτονίων κατάφερε να διανύσει επιτυχώς την μήκους 27χλμ. τροχιά της στο τούνελ του συγκρουστή. Τις επόμενες βδομάδες θα προσπαθήσουν να βάλουν και την άλλην (αντίθετα κινούμενα) δέσμη… και να τις φέρουν τελικά σε σύγκρουση…

Και να αρχίσει έτσι το επιστημονικό πρόγραμμα. Ένα πρόγραμμα που φιλοδοξεί να παράγει στη γη τη σκοτεινή ύλη που αποτελεί τη συντριπτική συνιστώσα του Σύμπαντος. 
Και φιλοδοξεί επίσης να προσθέσει ένα ακόμη βήμα στην κατανόηση της έννοιας της μάζας, και την αλληλεξάρτηση του χώρου, του χρόνου, της ύλης και των δυνάμεων.

Η μάζα συνδέεται με την ύπαρξη ενός πεδίου που υποτίθεται πως διαποτίζει όλο το Σύμπαν, και αλληλεπιδρά με τα στοιχειώδη σωμάτια κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να τους δίδει μάζα. 
Τέτοια πεδία τα ονομάζουμε σήμερα πεδία Higgs. Και οι ταλαντώσεις τους στο χωροχρόνο εμφανίζονται σαν σωμάτια – τα σωμάτια Higgs. Τα σωμάτια Higgs δεν πρέπει να είναι πολύ βαριά. Τα περιμένουμε γύρω στις 120 φορές βαρύτερα των πρωτονίων. Αν το LHC δουλέψει επιτυχώς, θα μπορούσε μετά τρία περίπου χρόνια να τα ανακαλύψει.

Η αλληλεξάρτηση χώρου, χρόνου, ύλης και δυνάμεων που αναφέρουμε παραπάνω συνδέεται ενδεχομένως με την «υπερσυμμετρία», (ή και άλλες πιο εξωτικές δυνατότητες) που με τη σειρά της προβλέπει τη σκοτεινή ύλη και πολλά άλλα…

Το όλο πείραμα ίσως κρατήσει περισσότερο από 20 χρόνια. Και εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της πανάρχαιας προσπάθειας να καταλάβουμε το Σύμπαν μέσα στο οποίο στροβιλίζεται ο μικρός μας πλανήτης.

Λένε ότι θα στοιχίσει πολλά χρήματα. Αλλά οι παγκόσμιοι οργανισμοί ούτως ή άλλως υπάρχουν και έχουν τους προϋπολογισμούς τους. Αν τα χρήματα αυτά δεν ξοδευόντουσαν γι’ αυτό το πείραμα, κατά πάσα πιθανότητα θα πήγαιναν κάπου αλλού. Και είναι αμφίβολο αν εκεί θα έπιαναν καλύτερα τόπο.
Η πολιτισμική εξέλιξη έχει και αυτή την τιμή της. Πάντα έτσι ήταν… Θα μπορούσαμε λοιπόν να ξεχάσουμε τα έξοδα και να την απολαύσουμε.

Είναι πανέμορφο να ανιχνεύεις τα σημάδια σοφίας που άφησε ο Δημιουργός στα μυστικά του προσωρινού αυτού κόσμου. Αρκεί η σοφία αυτή να μη μας γεμίζει με την κούφια περηφάνια του «πνεύματος της πλάνης», αλλά να μας στρέφει στον «ταπεινό τη καρδία» Ιησού Χριστό μας.



του Γεωργίου Ι. Γούναρη
Καθηγητή Θεωρητικής Φυσικής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου